یکی از موضوعاتی که جای خالی آن در بین شرکت های نوپا در زمینه کشاورزی به چشم می خورد، استارتاپ های محصول محور هستند. این کسب و کارها که در کشاورزی نوین جایگاه غیرقابل انکاری دارند، با پیشرفت روز افزون تکنولوژی در حال پیشرفت هستند و باعث افزایش بهره وری در زمینه های مختلف کشاورزی شده اند. در این گفتوگو با آقای محمد خسروی، دانشجوی دکتری تغذیه طیور همراه شدیم.
ایشان دستگاهی به نام نیکرو طراحی و ساخته اند که برای مدیریت کیفیت بستر پرندگان کاربرد دارد. ایشان همچنین پس از جذب سرمایه ای که داشتند، به فکر راه اندازی کسب و کاری برای کمک به شرکت های نوآور حوزه کشاورزی برای جذب سرمایه افتادند و شرکت نیکو آی تک (Niko Itech) را به همین منظور راه اندازی کرده اند. در ادامه مشروح گفتگو را ملاحظه می فرمایید:
کمی درمورد نحوه شکل گیری ایده طراحی دستگاه برای خوانندگان ما توضیح بفرمایید:
یکی از همکلاسی های بنده بنام آقای ابوالقاسم پهلوان پدر عزیزشان دارای مزرعه مرغ مادر گوشتی بودند و لطف کردند یک روز هماهنگی انجام دادند و از مزرعه ایشان بازدیدی کردیم، در حین بازدید موضوعی ذهنم را درگیر کرد که عده ای کارگر به وسیله چهارشاخ و بیل بستر مرغ را بهم میزدند.
سال اول دانشگاه بودیم و پر انرژی و کنجکاو، علت را از دوستم پرسیدم و برای من توضیح داد به علت اینکه بستر سله نبنده و رطوبت کنترل بشود (به ادبیات خاص خود به عوامل مدیریت بستر اشاره می کرد) و از تولید گاز آمونیاک در سالن جلوگیری شود، این کار صورت می گیرد. داستان بدین شکل بود که می بایست از هفته سوم تا پایان کل دوره پرورش و تولید گله مرغ مادر که شصت و چهار هفته می باشد این عملیات را روزانه انجام داد جهت جلوگیری از تولید گاز آمونیاک و کنترل رطوبت بستر، که به این فرآیند مدیریت بستر می گویند.
بعد از بازدید از داخل سالن به همراه دوستم خدمت کارشناس فارم به دفتر مدیریت رفتیم و سوال پرسیدم دستگاهی برای اینکار وجود ندارد؟ مدیر فارم فرمودند که از دستگاه های غیر اختصاصی مثل کولتیواتر بنزینی و تیلر های کشاورزی متصل به روتاری استفاده می شود اما با توجه به صدای زیاد سبب استرس پرنده و همچنین بخاطر دود تولیدی سبب آلودگی هوای سالن و خطر آتش سوزی وجود دارد و همچنین بین بد و بدتر باید یکی رو انتخاب کرد به علت هزینه زیاد کارگری، محکوم به استفاده از دستگاه های غیر اختصاصی در برخی از فارم های ایران نیز هستیم.
این جرقه باعث شد تا به دنبال ساخت یک دستگاه تخصصی برای مدیریت بستر سالن مزارع مرغ مادر و همچنین پرندگانی که پرورش آنها بر روی بستر می باشد مانند بوقلمون بروم.
بعد از بازدید از نمایشگاه داخلی دام و طیور ایران و همچنین با مشورت با کارشناسان مزارع مرغ مادر در شهرستان آمل و بازدید از نمایشگاه viv ابوظبی و صحبت با استادی در دانشگاه وخینگین هلندی در سفرم برای ارائه مقاله در کشور هلند سبب شد که اطلاعات دقیقی از مدیریت بستر بدست بیارم، همچنین به شکل مستقیم با دو کمپانی که دارای لاین بزرگ مرغ در سطح دنیا هستند نیز مکاتبه ای داشته ام که دیدم یک مشکل جهانی و نیاز واقعی صنعت و یک چالش تولید برای مزارع پرورشی می باشد.
بیشتر درمورد این مسئله در بستر پرندگان برای ما توضیح بفرمایید:
بستر در مرغداری یکی از اجزای مهم پرورش است زیرا در طول سن جوجه بیشترین تماس را با آن دارد با این حال کمتر به اهمیت آن توجه می شود. از ویژگی های اصلی بستر قدرت جذب آب آن است. به طور کلی جنس و بافت بستر بایستی به گونه ای باشد که بیشترین توان جذب آب را داشته و در عین حال با داشتن خلل فرج موجب حرکت هوا و تبخیر سریعتر رطوبت مازاد گردد.
فضولات پرنده حاوی بخش های جذب نشده خوراک، آنزیم ها و ترشحات دستگاه گوارش، میکروارگانیسم های دستگاه گوارش و اسید اوریک است. اسید اوریک در واقع نیتروژن اسیدهای آمینه مازاد است که به شکل اسید اوریک توسط کلیه دفع می گردد. مخلوط شدن این اجزا همراه با فشرده شدن تدریجی آن را تبدیل به لایه ای می کند که بتدریج به دو دلیل هوای سالن را آلوده می کند و از کیفیت آن می کاهد. ۱-تولید گازهای آمونیاک و کربنیک ۲-مصرف اکسیژن هوای سالن
اسید اوریک دفع شده در ادرار پرنده در اثر تجزیه توسط باکتری ها به گاز آمونیاک و گاز CO2 تبدیل می شود. این تبدیل نیاز به وجود رطوبت، اکسیژن و دمای بالا دارد. دما، رطوبت بستر و PH بستر بر فعالیت باکتری ها و آنزیم های موجود در باکتری ها که این واکنش را هدایت می کنند موثر می باشند و افزدونی های مایع، گرانول و پودری که سبب کاهش دما، رطوبت و PH بستر شود در کاهش تولید گاز آمونیاک تاثیر مستقیم دارد.
اسید اوریک ابتدا توسط آنزیم باکتریایی یوریکاز به اوره و آلوکسان تبدیل می شود و اوره نیز توسط آنزیم باکتریایی اوره آز به آمونیاک و گاز کربنیک تجزیه می شود و در حین این عمل اکسیژن سالن نیز مصرف می گردد.
به طور کلی غلظت زیاد آمونیاک در سالن های پرورش طیور سبب کاهش سرعت رشد، کاهش شاخص های عملکردی، کاهش درصد جفتگیری و کاهش درصد جوجه درآوری در گله ها خواهد شد. اثرات مخرب گاز آمونیاک بر مجرای تنفس طیور شامل اختلال در جریان موکوس و فعالیت طبیعی اجسام مژگانی مجرای تنفس می باشد.
آسیب به نای و بافت دهلیزی ریه ها باعث کاهش مقاومت در برابر بیماریهای تنفسی مختلفی همچون نیوکاسل، عفونت اشرشیاکلی، کوکسیدیوزیس، شیوع مایکوپلاسما گالی سپتیکوم، عفونت کیسه هوایی و ملتحبه چشم، کوری و افزایش تلفات خواهد شد.
افزایش رطوبت بستر سبب ایجاد گاز آمونیاک، دراماتیت کف پا (یک علت مستقیم کاهش جفتگیری توسط خروس و کاهش تولید تخم مرغ نطفه دار و بطبع درصد هچ گله) و سوختگی سینه پرندگان، کاهش تولید تخم مرغ، افزایش تخم مرغ بستری کثیف، افزایش تخم مرغ انفجاری در دستگاه جوجه کشی، کاهش درصد هچ، افزایش جوجه درجه دو و به طبع کاهش سطح سیستم ایمنی جوجه های هچ شده از تخم مرغ بستری که ضمن اینکه توان رسیدن به استانداردهای سویه پرورشی را نخواهد داشت مستعد بیماری و افزایش مصرف داروها بویژه آنتی بیوتیک ها خواهد شد.
در نتیجه سبب زیان اقتصادی مرغدار و سلامت جامعه مبنی بر تولید غذای سالم را دچار مخاطره خواهد کرد. این بررسی ها و عوامل علمی چاپ شده در مقالات و نیاز صنعت با مشورت کارشناسان صنعت سبب شد که استارت دستگاه نیکرو رقم بخورد.
درحال حاضر این مشکل چگونه برطرف می شود؟
یک حالت این است که کارگر آن را دستی انجام دهد که این کار هزینه بر است و برای پرنده نیز استرس زا است و دستگاهی باید وجود داشته باشد که صدا نداشته باشد و استرس زا نباشد. بی صدا بودن دستگاه یکی از مزیت های مهم رقابتی ما است. دستگاه باید کوچک باشد و بتواند در تمام قسمت های سالن حرکت کند.
دستگاه نباید گرد و خاک ایجاد کند و باید بستر را کاملا زیر و رو کند که دستگاه ما این کار را انجام می دهد. یک راه حل دیگر استفاده از ترکیبات شیمیایی است که به بستر اضافه می شود تا بار میکروبی بستر پایین بیاید که این ضدعفونی کننده ها به اشکال مختلف محلول، گرانول و زئولیت است در این دستگاه سیستم های انتقال این ترکیبات به بستر نیز وجود دارند.
هدف اولیه فروش در مزارع شمال ایران به علت رطوبت بالای مناطق شمالی بود و بویژه فصل تابستان مشکل بستر داشتند. ولی نکته جالب این که یکی از شرکت ها که در مناطق خشک ایران مستقر است بیشترین درخواست برای تولید این ماشین را از ما داشت و مدنظرش بود که با اصلاحات خاص، دستگاه در حال آماده سازی برای مناطق خشک کشور است.
بعد از شکل گیری ایده چه اقداماتی صورت گرفت؟
بنده در سال ۹۳ عضو مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی ساری شدم و طی مدت ۲ سال نمونه اولیه آن ساخته شد که چندان دلخواهم نبود. بعد از آن در یک استارتاپ ویکندی شرکت کردم که توسط مرکز رشد سیمرغ با مدیریت دکتر رضا خسروی برگزار شده بود و در آن رویداد بعنوان طرح برگزیده انتخاب شدم.
سپس جشنواره ای به نام جشنواره روناک توسط سازمان اقتصادی کوثر برگزار شد که در آن طرح من، طرح برگزیده این جشنواره انتخاب شد؛ سپس سازمان اقتصادی کوثر و موسسه کارآفرینی رویش کوثر یک قرارداد اولیه مبنی بر ساخت نمونه اولیه امضا شد و این نمونه ها در دو فارم مختلف تست شدند و بعد از اصلاحاتی سفارش ها توسط بزرگترین مرکز پرورش مرغ مادر ایران صورت گرفت.
هزینه محصول در مقایسه با هزینه های نمونه های خارجی چگونه است؟
هزینه های این دستگاه به نسبت نمونه های خارجی، کم تر از ۵ درصد آن قیمت است. البته آن نمونه خارجی یه ربات تمام اتوماتیک پیچیده است ولی این دستگاه ساده تر بوده و در روز به اندازه ۶ نیروی کارگر، کار می کند و مهم ترین مزیت رقابتی ما هزینه های این دستگاه است که کاملا برای مرغداران مزارع مرغ مادر و بوقلمون از نظر اقتصادی به صرفه است.
بازار این محصول شامل چه پرندگانی می شود؟
- مزارع مرغ مادر گوشتی و تخم گذار
- مزارع بوقلمون
از اهداف بلند مدت شرکت خود برای ما بفرمایید؟
- هدف اصلی صادرات این دستگاه با قیمت رقابتی و تکنولوژی ایرانی به سایر کشورهها به ویژه امریکای جنوبی بویژه برزیل و کشورهای آسیای جنوب شرقی که مشکل مدیریت بستر بیشتری دارند.
- افزایش دامنه آسایش و سلامت پرنده و تولید غذای سالم است.
- کاهش خطرات محیط زیستی
سراغ شرکت نیکو آی تک برویم. چرا به فکر ایجاد یک پل بین استارتاپ ها و سرمایه گذاران افتادید؟
در مسیر ساخت نیکرو دچار چالش ها، شکست ها، آزمون خطا های شدم که سبب اتلاف زمان و از دست دادن ثروتم شد، هرچند سبب افزایش تجربه و گسترش دامنه آشنای من با افراد مختلفی شد اما همیشه به دنبال این بودم که اگر جوانی شبیه من ایده ای به ذهنش رسید دچار چنین چالش هایی نشود تا کلا از مسیر دلسرد شود.
در سال ۹۶ بود که یکی از بزرگ ترین دانشگاه علوم کشاورزی دنیا در هلند(وخینینگن) دعوت شدم و در سفر به آن کشور با سازوکارهای کشاورزی هلند اندکی آشنا شدم. این آشنایی مزید بر علت شد تا بدنبال ایجاد بستر غنی جهت ایجاد کشاورزی پایدار برای ایران باشم. اما برای این امر مهم نیاز به یک فرد خاص همگام و پرانرژی و دغدغهمند داشتم که بتواند کفش آهنین بپا کند و همراه بنده برای مردم اش تلاش کند.
پیدا کردن این فرد با چنین خصوصیاتی برای من شد یک آرزو تا اینکه به شریک کاری حال حاضرم خانم نیکو تبریزی پیشنهاد همکاری برای پروژه ملی نیکو آی تک با محوریت کشاورزی دادم و ایشان لطف کردند و پذیرای این امر مهم شدند. بعد از مطرح کردن این طرح که چندین سال با گوش و پوست خود لمس کرده بودم خانم تبریزی با قدرت مدیریت خود توانست به مدت کمتر از ۶ ماه یک تیم حرفه ای تشکیل دهد.
نیکو آی تک، با هدف تجاری سازی پروتوتایپ های نوآورانه و فناورانه تاسیس شده است. ما بدنبال ارائه خدمات بیشتر از مراکز رشد و پارک ها هستیم. نیکو آی تک، پل ارتباطی هوشمند بین فناوران و استارتاپ ها با سرمایه گذاران، کارآفرینان و خریداران می باشد.
ما تلاش می کنیم آن دسته از فناورری ها و پروتوتایپ ها را به سرمایه گذاران معرفی کنیم که دارای برنامه مشخص بازار، مالی، تولید، نتایج تست بازار، بررسی روند ۵ تا ۱۰ ساله بازار و همچنین دارای تثبیت در منابع انسانی باشند تا سرمایه گذاری مطمئن با احتمال بالای بازگشت سرمایه به همراه دریافت سود مناسب صورت پذیرد. ما مشاور سرمایه گذاری شما در حوزه های فناوری های نوین کشاورزی هستیم.
استارتاپ ها بدلیل جوان بودن ممکن است با اصول علمی و واقعی بازار آشنا نباشند همچنین خودشان شرایط لازم را برای تشکیل یک شرکت نداشته باشند که منجر به تردید سرمایه گذار خواهد شد.
بر همین اساس شرکت نیکو آی تک با تشکیل تیمی از متخصصان، روی استارتاپ ها و صاحبان پروتوتایپ ها متمرکز می شود و با ارائه خدمات حمایتی، تیمی را نهایتاً به سرمایه گذار معرفی می کند که منابع انسانی، شکل حقوقی، برنامه تولید، برنامه بازار و برنامه مالی مشخصی داشته باشد. هدف ما، ایجاد امنیت سرمایه گذاری با بازگشت سرمایه برنامه ریزی شده و نهایتا انعقاد قرارداد حقوقی و مالی مطمئن برای سرمایه گذاران می باشد.
شرکت نیکو آی تک روی بخشی از بازار فناوری تمرکز کرده است که تا کنون بعلت قصور و دولتی بودن مراکز رشد، مغفول مانده است و این شرکت با توجه به تیم متخصص و خوشنام، قادر به برآورده کردن و تکمیل این چرخه می باشد.
مدل های دسترسی سریع و گسترده نیکو آی تک به فناوران، مخترعان و صاحبان پروتوتایپ ها، منجر به آن خواهد شد که سرمایه گذاران با فناوری های نوآورانه جدید با سرعت بیشتری دسترسی داشته باشند. مانند مراکز رشد، ما سرمایه گذاران را مستقیما روبروی استارتاپ های جوان که ممکن است بزودی از هم بپاشند قرار نمی دهیم، بلکه ما روی استارتاپ ها و صاحبان پروتوتایپ ها تمرکز می کنیم و با ارائه خدمات مختلف، برای آنها برنامه کسب و کار تدوین کرده، تست بازارشان را انجام داده، برآورد اقتصادی آن طرح را مشخص کرده و نهایتا یک تیم حرفه ای را برای مذاکره تجاری با سرمایه گذار آماده می کنیم.
اعضای این شرکت شامل چه افرادی می باشند و در این مسیر چه کمک هایی دریافت کردید؟
خانم مهندس نیکو تبریزی، مهندس محمد توکلی، دکتر قدرت الله برزگر، دکتر اباذر گل زاده، دکتر عادل قربانی، مهندس پیام فلاح، مهندس مهدی حدادی، خانم مهندس نفیسه کشاورز. همچنین پارک علم و فناوری مازندران، مرکز رشد دانشگاه علوم کشاورزی ساری، مرکز رشد کارآفرینی بین المللی دانشگاه شمال، مرکز رشد آمل حمایت های معنوی لازم جهت ارتباط هوشمند در فرآیند بستر سازی را ایجاد کرده اند.
با مدیریت خانم تبریزی توانستیم با تمامی ارگانهای دولتی و شرکت های مستقل و وابسته به کشاورزی در استان مازندران مذاکره کنیم و جهت تامین نیازهای فناورانه این شرکت های خصوصی که خدارو شکر استقبال زیادی از ما شد و در حال همکاری با آن ها هستیم. در حال حاضر با مرکز فود ولی هلند که جز اهداف بلند ما برای ارتباط پایدار است، در حال مذاکره هستیم.
چند سرمایه گذاری موفق تابه حال داشتید؟
در مدت ۶ ماه که به شکل رسمی کار را آغاز کرده ایم، ۴ طرحمان در مذاکرات نهایی است و به زودی شاهد امضای قرارداد با سرمایه گذار در این زمینه خواهیم بود.
نظر شما در رابطه با عملکرد سازمان های دولتی چیست؟
فکر می کنم باید دوره های آموزشی و واقعی برای مدیران دولتی و از اهمیت استارتاپ ها و فناوری ها بیان شود که بتوانیم به شکل واقعی سبب جهش و تولید پایدار در کشور شویم.
پیشنهاد بنده این است ماهای یکبار استارتاپ ها و طرح های که بشکل واقعی نیاز فناورانه را برطرف می کند در تمام سازمان های دولتی به مدت یک روز فرصت ارائه محصول خود را داشته باشند و بتواند سریع مشکلات کشور را برطرف کنند و جهش را مردم لمس کنند و کاربردی استفاده کنند و نباید بخاطر برخی مدیران بی درک و یا سیاسی کار مردم آسایش نداشته باشند؛ علوم سیاسی باید در سلطه فناوران باشد تا کشور سریع و پایدار رشد داشته باشد.
چند وقت پیش نیز ما نشستی با استاندار مازندران داشتیم پیشنهاد دادیم تیمی های فناور از استان به استان های کشورهای مجاور دریای مازندران که اقلیم هایی مشابه دارند، سفر کنند، تا نیازها را سنجش، بررسی و بتوانند فناوری به کشورهای حاشیه دریای کاسپین صادر کنند.
طبق تعریفی که داشتید فکر می کنم سیستم کاری شما تلفیقی از فن بازارها و مراکز رشد و شتابدهنده ها می باشد، آیا صرفا تجمیع شده این سیستم ها هستید یا …
سال پیش که ما در نمایشگاه الکامپ مازندران شرکت کردیم، تنها یک سرمایه گذار در آن حضور داشت و آن هم صندوق نوآوری شکوفایی بود که آن هم به جای آن که آنها به دنبال تیم و ایده باشند، ایده ها به دنبال جذب آن بودند و فکر می کنم که ارتباطی بین سرمایه گذار تخصصی و ایده ها شکل نگرفته است و ما دقیقا به دنبال ایجاد این ارتباط هستیم. در شهرستان ها غالب مخترعین حتی با مقوله شتابدهنده آشنایی ندارند و این نشان دهنده وجود ضعف در مراکز رشد دولتی است.
وضعیت ورود کسب و کارهای نوپا را به صنعت کشاورزی چگونه می بینید و به نظر شما چه عاملی را مانع گسترش تکنولوژی در این صنعت می دانید؟
با تمام احترام به اساتید واقعی تمام مراکز آموزشی و دانشگاه های کشور، یک علت وجود اساتید پر ادعا مقاله محور داده ساز دانشگاهی است که باید وزرات علوم طی مصوبه ای بیان کند که اگر هر استاد در سال یک محصول فناورانه ای را استارت و بیزینس پلن آن را شروع نکند از حقوق او کم و یا بلعکس با تشویق های سبب تغییر نگرش اساتید و به طبع دانشجو ها شود.
به دلیل اینکه افراد حاضر در صنعت کشاورزی، افرادی کم سواد هستند و اکثرا قشر روستایی با سنین بالا هستند و این قشر تکنولوژی را نمی پذیرند مگر اینکه آن را لمس و عملکردش را به چشم ببیند.
در نقطه مقابل این قشر زحمت کش و پرتلاش، مهندسین می باشند که تفکرات و راهنمای این قشر روستایی می باشند و با توجه به اینکه برخی از مهندسین نمایندگی هایی از شرکت های خارجی گرفته اند و آن تکنولوژی را داخل ایران می فروشند و دغدغه تولید محصولات را ندارند و فقط بعنوان یک فروشنده محصولات خارجی می باشند و با دامنه نفوذ خود فروشنده ماهری برای کشاورزان می باشند.
البته در حال حاضر با توجه به تحریم ها، دستگاه ها، سم و کود ها گران شده اند نگرش ها به سمت کالای ایرانی رفته است وشرکت های خصوصی زیادی علاقه به سرمایه گذاری بر روی فناوری ایرانی هستند.
مدل درآمدی شما چگونه است؟
ما پس از ارائه خدمات مختلف مالی، بازاریابی، فنی، برندینگ و … یک الی پنج درصد از سود نهایی فروش شرکت را پس از سرمایه گذاری دریافت می کنیم.
سلام با شما چطور میتوانم همکاری کنیم من از روستای خالدین هستم با یک سری امکانات برای شبکه سازی در روستا و استارتاپ ها فضا داریم