زمین، زیستگاه انسان است که در جهان کنونی و شیوه زندگی مدرن به مرور در معرض خطرات و آسیب های بسیاری قرار گرفته است. همچنین با رشد روزافزون صنعت اثرات زیانباری بر محیط زیست به جا مانده است. از سوی دیگر تمام نتایج و تبعات آن بر حیات بشر و موجودات زنده تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. بدین منظور برای مقابله با نابودی محیط زیست به اقداماتی در جهت تغییر سبک زندگی نیاز می باشد.
طبق گفته فعالین محیط زیست اگر بتوان به فرهنگ سازی و آموزش مهارت هایی در این زمینه بیشتر توجه نشان داد، می توان موجب تغییر نگرش افراد شد. استارتاپ جاروب نیز با هدف فرهنگ سازی در مواجهه با پسماند و زندگی با حداقل پسماند ایجاد شده است. جاروب به ارائه راهکار هایی در ارتباط با جمع آوری و مدیریت پسماند خشک پرداخته است. بر همان اساس پیشنهاد می کنیم گفتگوی اکوموتیو را با امیر نیک مرام، مدیر عامل و بنیان گذار جاروب دنبال کنید:
لطفا به معرفی خود بپردازید.
بنده امیر نیک مرام هستم، در رشته مهندسی کامپیوتر مقطع کارشناسی، تحصیلات خود را به پایان رسانده ام اما تاکنون در ارتباط با تحصیلات دانشگاهی خود فعالیتی انجام نداده ام، همچنین مدیرعامل و بنیان گذار جاروب نیز می باشم. از سال ۹۰ به فعالیت در فضای وب مشغول بوده ام و تجربه مدیریت سایت های دکتر سلام و الو دکتر را نیز داشته ام که در آن زمان به ترتیب جایگاه سایت های اول و دوم کشور را در حوزه سلامت به خود اختصاص داده بودند.
“جاروب” چیست و در راستای حل چه مشکلی به وجود آمد؟
جاروب سامانه هوشمند و آنلاین، جهت جمع آوری و مدیریت پسماند خشک می باشد. در شهر تهران روزانه حدود شش هزار تن پسماند تولید می شود که بر اساس کارشناسی های انجام شده، حدود ۳۰ درصد از آن پسماند ها قابل بازیافت هستند که متاسفانه تنها ۱۰ درصد از آن محقق می شود، آن هم با روشی که مورد قبول هیچ کدام از شهروندان و حتی نهاد های حاکمیت نمی باشد.
جاروب به عنوان یک تسهیل گر وارد حوزه خدمات شهری و پسماند شده است تا با ایجاد راهکار هایی برای شهروندان، امکان تحویل و بازیافت پسماند های تفکیک شده را فراهم کند. در حال حاضر تمام شهروندان ساکن در تهران قادر خواهند بود تنها با نصب اپلیکیشن جاروب علاوه بر کمک به محیط زیست از امتیازات مالی آن نیز برخوردار شوند.
جاروب چه امتیازاتی را برای شهروندان مسئول قائل می باشد؟
جاروب در ازای تحویل پسماند از شهروندان امتیازاتی را برای آن ها در نظر می گیرد، به عنوان نمونه، شهروندان می توانند از امتیازات خود به شکل وجه نقد بهره مند شوند و با مراجعه به فروشگاه پس انداز کتاب، کتاب نو و دست دوم دریافت کنند. ما در تلاش هستیم که افراد بتوانند در ازای تفکیک و تحویل پسماند خشک خود به جاروب از خدمات متنوعی استفاده کنند.
حالا که به فروشگاه پس انداز کتاب اشاره نمودید، از طرح مبادله پسماند خشک با کتاب برایمان بگویید.
ایده طرح مبادله پسماند خشک با کتاب ابتدا توسط مهندس اخلاصی رئیس اداره پسماند منطقه ۶ مطرح شد که ما بتوانیم در ازای تحویل پسماند خشک به جاروب به افراد کتاب نو و دست دوم ارائه دهیم.
در حال حاضر فروشگاه پس انداز کتاب از سه طریق امکان تهیه کتاب را برای شهروندان فراهم می کند، اول آن که تمام کسانی که از اپلیکیشن جاروب استفاده می کنند، می‌توانند با امتیاز خود از فروشگاه کتاب تهیه کنند و از تخفیفات ویژه آن نیز برخوردار شوند، دوم افرادی که بدون اپلیکیشن جاروب به فروشگاه مراجعه کنند، می توانند با نصب اپلیکیشن جاروب و پیوستن به آن از امکان دریافت کتاب با تخفیف و هدیه بهره مند شوند و سوم با ارائه کتاب دست دوم خود به فروشگاه، کتاب نو تهیه کنند.
فروشگاه پس انداز کتاب در خیابان ایرانشهر، در ورودی غربی پارک هنرمندان واقع شده است، و همه روزه از ساعت ۱۱ صبح تا ۹ شب فعالیت می کند.
هدف جاروب و شهرداری منطقه از طرح کتاب دست دوم چیست؟
جاروب و شهرداری منطقه ۶ با پیاده سازی آن طرح دو هدف فرهنگی را دنبال می کند، از جمله ترغیب به مشارکت شهروندان در تفکیک و تحویل پسماند خشک همچنین دعوت به کتاب خوانی و افزایش سرانه مطالعه است.
ایده شکل گیری جاروب از کجا به وجود آمد؟
ایده شکل گیری جاروب از سال ۹۷ آغاز شد. بنده به واسطه دوستی که از گذشته با آقای مجید قاسمی بنیان گذار فیدیبو داشته ام، با یکی از مدیران پسماند تهران آشنا شده ام و در طی گفتگو هایی که داشته ایم، ایده هوشمند سازی جمع آوری پسماند خشک شکل گرفت. پس از مدتی آن طرح را با دکتر مهدی فیروزان مدیرعامل شهر کتاب مطرح کرده ایم و با استقبال بسیار خوبی مواجه شد.
بدین صورت پروژه هوشمند سازی جمع آوری پسماند خشک آغاز شد، همچنین در اسفند ماه سال ۹۸ با پیوستن شرکت سرمایه گذاری پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد شناسا وارد مرحله تازه ای از فعالیت خود شده ایم.
به چه علت شناسا را برای جذب سرمایه برگزیده اید؟
شناسا یکی از قدیمی ترین و معتبرترین صندوق های سرمایه گذاری خطر پذیر در کشور است که همواره در سبد سرمایه گذاری خود از محصولاتی با ایده هایی نو و هوشمندانه پشتیبانی کرده است. شرکت شناسا با مشارکت سازنده در مسیر تصمیمات اجرایی جاروب حمایت بسیاری نسبت به ما داشته است، بدین منظور از انتخاب این سرمایه گذار به عنوان شریک استراتژیک خود بسیار خرسندیم.
رعایت چه نکاتی باعث شد تا در روند جذب سرمایه توسط شناسا موفق باشید؟
ما با ارائه تیمی قدرتمند، مدل اقتصادی قوی، تحقیق بازار گسترده و شناخت دقیق از ابعاد کسب و کار های حوزه بازیافت، توسط شناسا پذیرفته شده ایم.
در جهت شکل گیری تیم تان با چه مسائلی روبرو بوده اید؟
مسئله تیم و منابع انسانی از مهم ترین دغدغه شرکت ها می باشد. هنگامی که ما در حال ایجاد زیر بنایی برای ساختار سازمانی خود هستیم، وجود بدنه ای قوی به نام منابع انسانی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد، زیرا جذب افراد متخصص و جوان در ابتدای مسیر جهت همراهی و همچنین جلب اعتماد و نظر آن ها بسیار دشوار است.
این افراد عموما در شرکت های قدرتمند مشغول به فعالیت می باشند و دعوت از آن ها به تیمی ۲ نفره با چالش های گوناگونی همراه است. پس از موضوع جذب نیروی متخصص، فرآیند حفظ تیم بسیار مهم است آن هم در کشور ما که به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری از استعداد ها مهاجرت کرده اند و از سویی تفاوت ریال و دلار موجب سخت تر شدن پروسه جذب نیرو های متخصص گشته است. هر مدیری برای پیشبرد اهداف خود خواهان ایجاد ساختار سازمانی یک دست می باشد و خوشبختانه شرکت ما از تیم انسانی پر تلاشی تشکیل شده است.
افراد کلیدی تیم تان چه مهارت هایی دارند؟
در جاروب ما ۴ بخش اساسی داریم که فرآیند فنی، لجستیک، تامین و مالی را مدیریت می کنند و علاوه بر آن که هر بخش به تخصص ویژه ای مسلط می باشد، مدیریت منابع انسانی بخش خود را نیز در اختیار دارد. این بدان معنی ست که هر یک از مدیران مسئولیت تربیت، توسعه و ارتقا تیم خود را در کنار سایر مسئولیت های مشخص بر عهده دارند. یکی از مهم ترین مهارتی که ما برای مدیریت به آن نیاز داریم توانایی جانشین پروری و توسعه تیم می باشد.
مزایا تفکیک زباله و تحویل پسماند خشک برای محیط زیست چیست؟
همان طور که پیشتر نیز اشاره کرده ام، در حال حاضر در حدود ۱۰ درصد از پسماند تهران بازیافت می شود و به عبارتی ۹۰ درصد از آن برای دفن به آرادکوه فرستاده می شود که باعث صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست می شود. یکی از بزرگترین دغدغه های مدیریت شهری تهران و سازمان محیط زیست حجم شیرابه تولیدی در آرادکوه و میزان پسماند دفن شده در آن بوده است که همواره با طرح های مختلفی همچون طرح کاپ در مسیر بهبود این وضعیت کوشیده اند.
سبک زندگی پسماند صفر به چه معنا می باشد؟
پسماند صفر به نوعی از سبک زندگی گفته می شود که افراد در مقابل تولید زباله خود مسئول می باشند، بدین منظور تلاش می کنند تا جایی که ممکن است زباله تولید نکنند و پسماند تولیدی خود را به صفر نزدیک کنند. در مواقعی که تولید زباله اجتناب ناپذیر است، افراد پسماند صفری می توانند پسماند خشک خود را به سرویس هایی همانند جاروب تحویل دهند و پسماند های تر را با با استفاده از روش‌های مختلف به کمپوست تبدیل کنند، در این نوع زندگی دیدگاه محیط زیستی و آینده دوست نهفته است.
جاروب چه اقداماتی در راستای فرهنگ سازی و آموزش پسماند صفر انجام می دهد؟
یکی از مهمترین اهداف جاروب همواره فرهنگ سازی در مواجهه با پسماند و زندگی با حداقل پسماند بوده است. در این مسیر تیم تولید محتوا و تبلیغات جاروب همواره با تولید محتوا با کیفیت در موضوع های مختلف از جمله ارائه و معرفی سبک زندگی پسماند صفر به آگاه سازی هر چه بهتر شهروندان می پردازد.
سبک زندگی پسماند صفر چه تاثیراتی بر حفظ محیط زیست و کاهش شیرابه ها دارد؟
پسماند های خانگی شامل دو نوع پسماند خشک و تر می باشد، بدین جهت در راستای اجتناب از تولید زباله موظف به اقداماتی هستیم. گام اول اقدام به تفکیک و بازیافت پسماند های خشک است، این امر موجب می شود که حجم پسماندی که به کهریزک و برای دفن به آرادکوه فرستاده می شود تا ۳۰ درصد کاسته شود، در نتیجه ۳۰ درصد شیرابه کمتر وارد محیط زیست می شود.
همچنین با رعایت الگو های صحیح در رفتار با پسماند، به عنوان نمونه سبک زندگی پسماند صفر می توان میزان پسماند تر را نیز تا ۸۰% کاهش داد. این مسیر قطعا برای تمام شهروندان منافعی را درپی خواهد داشت و تاثیر آن سال های آینده در زندگی فرزندانمان قابل لمس خواهد بود.
با توجه به مضرات پلاستیک برای محیط زیست و آن که درصد ناچیزی از آن قابل بازیافت است، راهکار جاروب در مواجهه با این مسئله چه خواهد بود؟
دغدغه جاروب جمع آوری تمام پسماند های خشک قابل بازیافت می باشد از جمله: پلاستیک، شیشه، کاغذ و فلز. در بعضی موارد همانند پلاستیک که تهدید بسیاری برای محیط زیست دارد، فعالیت هایمان را با جدیت بیشتری دنبال می کنیم، به عنوان نمونه با همکاری اداره پسماند منطقه ۶ و سازمان مدیریت پسماند یک دستگاه ربات بازیافت که پلاستیک دریافت می کند در فروشگاه پس انداز کتاب قرار داده ایم.
به این صورت شهروندانی که اپلیکیشن جاروب را ندارند هم می توانند تنها با کمک به بازیافت یک قوطی نوشابه همراه با تخفیف کتاب تهیه کنند. بیش از ۲۰۰۰ ساعت آموزش در ارتباط با موضوعاتی همچون بازیافت پلاستیک و سایر پسماند ها به شهروندان ارائه شده است.
هدف جاروب در مقابله با گرمایش زمین و گاز های گلخانه ای چه می باشد؟
گسترش روزافزون صنعت منجر به دخل و تصرف در طبیعت، استفاده از امکانات و منابع طبیعی و برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی شده است. بنابراین صنعتی شدن جوامع تاثیرات مخرب و جبران ناپذیری بر محیط زیست به جا گذاشته است. فعالیت در حوزه بازیافت برای بشر منبعی جدید ایجاد می کند که به واسطه آن نیاز کمتری به برداشت از منابع زیرزمینی داشته باشد، همچنین منجر به کاهش پسماند و دفن آن نیز می شود.
بدین صورت کمک شایانی به محیط زیست خواهد کرد، در نتیجه درخت کمتری قطع خواهد شد، منابع نفتی کمتری استفاده خواهد شد، اکسیژن بیشتر و گاز های گلخانه ای کمتری نیز خواهیم داشت.
آیا زباله های تر ارزشمند می باشند؟
قطعا زباله های تر نیز ارزشمند می باشند. جهت استفاده از پسماند تر و کاهش میزان زباله هایی که تولید می شوند از روش هایی همانند تولید کمپوست و زباله سوزی برای تولید برق استفاده می شود اما این مسیر نیز با موانعی مواجه است. به دلیل نامطلوب بودن تفکیک و عدم مشارکت شهروندان، پسماند فعلی خروجی کمپوست نامناسبی دارد. از سوی دیگر مسئله زباله سوزی و تولید انرژی برق از پسماند تر، هنوز به دلیل موضوعات اقتصادی به صورت جدی محقق نشده است.
با چه نهاد های دولتی و خصوصی همکاری دارید و در آینده با کدام همکاری خواهید کرد؟
از سال ۹۷ که ایده جاروب شکل گرفت، با نهاد های دولتی و غیر دولتی متفاوتی تعامل و همکاری داشته ایم. به عنوان نمونه: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، سازمان محیط زیست، سازمان مدیریت پسماند، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شهرداری مرکزی از جمله نهاد های دولتی بودند که از ما حمایت کردند و بدین سبب موجب شدند که این اتفاق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی رخ دهد.
علت توجه ویژه جاروب به تولید محتوا در شبکه اجتماعی اینستاگرام چیست؟
متاسفانه در حوزه پسماند و بازیافت میزان محتوای کمی در دسترس کاربران است، به همان دلیل موجب می شود که مخاطب شناخت و آگاهی مناسبی نسبت به انواع موضوعات حوزه پسماند نداشته باشد. از سوی دیگر شبکه اجتماعی اینستاگرام به عنوان یکی از بزرگترین و پر مخاطب ترین مدیا ها در کشور ایران و سایر کشورهای جهان فعال است، در نتیجه مجموعه جاروب توجه ویژه ای به امر تولید محتوا در آن با کیفیت و مرجعیت علمی دارد.
چه تعداد از شهروندان تا به امروز از خدمات جاروب بهره برده اند؟
در حال حاضر نزدیک به ۳۰ هزار شهروند از خدمات جاروب استفاده کرده اند.
آیا رقبایی برای کسب و کارتان وجود دارد؟
در حال حاضر در شهر تهران، ۴ سرویس مجوز دار مشغول به فعالیت می باشند و ما رقابت سالم و سازنده ای با همه آن ها داریم.
چه چشم اندازی را برای ارتقا کسب و کار خود متصور هستید؟
طبق برنامه ریزی هایی که از پیش تعیین کرده ایم، در فاز اول فعالیت خود هستیم. به همان خاطر درنظر داریم که فعالیت های بسیاری را در حوزه جمع آوری هوشمند پسماند خشک و بازیافت آن به انجام برسانیم. پس از آن ورود به طرح پسماند و تکمیل چرخه آن و در نهایت فرآیند تولید انرژی پاک از پسماند در برنامه های آینده جاروب خواهد بود.
صحبت پایانی؟
موضوع پسماند مسئله ای چند جانبه است و دربرگیرنده موضوعات متفاوتی همچون اقتصاد، محیط زیست، اجتماعی و در بعضی مواقع موضوعات سیاسی نیز می باشد. بدین جهت چند وجهی بودن آن سبب می شود تا از اهمیت زیادی برخوردار باشد. جاروب در تلاش است تا در تمامی بخش ها فعالیت مستمری داشته باشد، همچنین بتواند آن را به سایر استان ها و شهر ها وسعت ببخشد و خدمات ارزنده ای را به کاربران خود ارائه دهد.
