اگریتال ، تامین سرمایه برای پروژه های کشاورزی

اگریتال کسب و کاری نوپا است که می خواهد با استفاده از ظرفیت توکن های رمزنگاری شده، راهکاری فینتکی را برای حل مسئله تامین مالی حوزه کشاورزی پیاده سازی کند. مسئله، فناوری و جنس راهکاری که در اگریتال مطرح است، متنوع و پراکنده است. همین موضوع سبب شده که هسته اصلی این مجموعه نیز از افرادی با همین تنوع شکل بگیرد. ابوالفضل خیلیل پور دکترای مدیریت منابع آب دارد و بعد از سال ها کار دولتی تصمیم به فعالیت استارتاپی گرفته است، مهدی ادنانی دکترای علوم مرتع دارد و عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات کشاورزی است. ابراهیم نصیری، فعال حوزه فینتک است و شاید این جنبه از کار اگریتال برایش جذاب بوده است. مهدی نوری، دکترای اقتصاد دارد و پژوهشگر حوزه بلاکچین است، به دنبال این است که محصول علمش را در عمل ببیند. بردیا جوادی، در زمینه های نرم افزار و فناوری اطلاعات تحصیل کرده است. چند سالی در اکوسیستم استارتاپی فعالیت داشته و حالا می خواهد خودش را با یک چالش جدید محک بزند. برای اینکه دقیق تر بدانیم چه چیزی این افراد را گرد هم آورده، با آن ها به گفتگو نشستیم:

اگریتال چه مسئله‌ای را حل می کند؟

نوری: کشاورزی بخش مهمی از هر اقتصاد است و در کشور ما نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. یکی از مشکلات جدی بخش کشاورزی، کمبود نقدینگی و ضعف سازوکارهای تامین مالی است. تامین مالی بخش کشاورزی نباید بر وام و تسهیلات ارگان های حاکمیتی و دولتی تکیه داشته باشد.

نصیری: اگریتال به دنبال این است که مشکل تامین سرمایه برای پروژه های کشاورزی را حل کند. این مسئله تاکنون مغفول مانده است و راهکار جدی برای آن مطرح نشده است اما می توان امیدوار بود که با تکیه بر پیشرفت هایی که در فناوری مالی اتفاق افتاده، راهکارهای جدیدی را توسعه داد و برای حل این مشکل به کار گرفت.

نوری: ما در اگریتال راهکاری مبتنی بر مدل تامین مالی جمعی و فناوری بلاکچین را توسعه می دهیم که در آن توکن های ویژه‌ای به عنوان ابزار تامین مالی پروژه های کشاورزی تعریف می شود.

استارتاپ های حوزه کشاورزی

مشکل تامین مالی در کشاورزی چرا اهمیت دارد و از کجا نشات می گیرد؟

خلیل پور: در بخش های مختلف اقتصاد، کلیدواژه امنیت با معانی مختلفی به کار گرفته می شود. در بخش کشاورزی، موضوع امنیت غذایی مطرح است که یکی از نیازهای اساسی رشد جامعه است. میزان تولید سالانه محصولات کشاورزی در کشور ما ۱۲۰ میلیون تن است در حالی که میزان مصرف ۱۵۰ میلیون تن است. این تفاوت میزان تولید و مصرف در شرایطی است که سرانه مصرف ما نسبت به دیگر کشورها پایین است. پس اگر بخواهیم از نظر سرانه مصرف وضعیت را بهبود دهیم، فاصله میان میزان تولید و مصرف بیشتر خواهد شد. برای اینکه بتوانیم تولید را به مصرف نزدیک کنیم و در بخش هایی خودکفایی ایجاد کنیم، لازم است تولید را بیشتر کنیم. این موضوع بدون رفع مشکل نقدینگی امکان پذیر نیست.

خیلی پور: بسیاری از فعالیت های کشاورزی نظیر تهیه و فروش یک گلدان آنتوریوم می توانند سود سالانه ای بالغ بر ۶۰ درصد برای سرمایه گذار رقم بزنند اما در همان نقطه شروع به سبب عدم تامین سرمایه کافی که در بازه تولید تا فروش در دسترس باشد، این فعالیت توسعه پیدا نمی کند. در اگریتال به ازای سرمایه ای که به شکل نقدینگی در اختیار کشاورز قرار می گیرد، یک توکن صادر می شود. سرمایه برای بازه‌ای که کشاورز نیاز دارد تا فعالیت تولیدی اش را به ثمر برساند در اختیار او باقی می ماند. از سوی دیگر، سرمایه گذار اگر نیاز به سرمایه اش پیدا کرد، می تواند توکن را به فردی دیگری بفروشد و از این طریق، نقدینگی اش را تامین کند. استفاده از توکن فرآیند سرمایه گذاری در فعالیت های کشاورزی را تسهیل می کند. همچنین باعث می شد حجم فعالیت ها گسترش پیدا کند و افراد بیشتری در منافع آن سهیم باشند. در این صورت بازار گسترده تر، متنوع تر، پویاتر و بهتری خواهیم داشت.

خلیل پور: کشاورزی در کشور ما نسبت به آنچه در دنیا اتفاق می افتد، هزینه های بیشتری دارد. محدود بودن دشت های حاصل خیز، محدود بودن منابع آبی خصوصا آن منابعی که به شکل رودخانه در دسترس باشند و تقسیم زمین ها به قسمت های کوچک به دلیل وجود قانون ارث از جمله مواردی بالا بودن هزینه تولید محصولات کشاورزی در ایران هستند. در این شرایط اگر می خواهیم امنیت غذایی را تامین کنیم باید برنامه هایی برای حمایت از کشاورزان داشته باشیم. پیش تر دولت از طریق اعطای وام در تامین مالی فعالیت های کشاورزی مشارکت داشت و به این شکل از تلاش کشاورزان حمایت می کرد اما امروز این وام ها کمرنگ شده است. به همین دلیل است که بر تامین مالی جمعی که سبب مشارکت طیف متنوعی از سرمایه گذاران می شود، تاکید داریم.

خلیل پور: تحریم مشکل دیگری است که همانند دیگر بخش های اقتصاد، کشاورزی را هم تحت تاثیر قرار داده است. بخش قابل توجهی از ارزش صادرات محصولات کشاورزی کشور مربوط به گیاهان تزیینی و صیفی است که اکنون در انتقال درآمدهای صادراتشان به کشور، با مشکل مواجه هستیم. ارز دیجیتال می تواند برای این مشکل هم راهگشا باشد و محدودیت را برطرف کند.

توکن ها چه مزیتی در حل مشکل تامین مالی دارند؟

نوری: از سال ۲۰۰۸ که فناوری بلاکچین توجهات زیادی را به خود جلب کرد، هر روز شاهد مفاهیم و پدیده های جدیدی هستیم که بر مبنای این فناوری مطرح شده و ظهور می کنند. توکن های رمزنگاری شده یکی از انواع رمز دارایی هستند که در ادامه همین مسیر توسعه یافته اند. کارکرد این توکن ها به این صورت است که ما به ازای یک دارایی فیزیکی یا مجازی صادر می شوند و افراد می توانند آن را به عنوان گواهی مالکیت آن دارایی خریداری کنند. هزینه ای که برای توکن پرداخت می شود به عنوان سرمایه در تولید به کار گرفته می شود و وقتی به ثمر نشست، صاحب توکن، نسبت به آنچه تولید شده حق مالکیت دارد و در سود حاصل از فروش آن شریک است. توکن این اجازه را می دهد که افراد متعددی در تامین سرمایه یک فعالیت کشاورزی مشارکت کنند و هر کدام نسبت به بخشی از خروجی آن مالکیت داشته باشند. همچنین از طریق انتقال به غیر، قابلیت نقد شوندگی دارد.

جوادی: بازار رمزارزها در حال حاضر بسیار داغ است. اقشار مختلف، به ویژه جوانان، در این بازار فعال هستند تا سهمی از رشد این بازارها داشته باشند. اگریتال به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری در همین بازار مطرح می شود  همانند پلی سرمایه را به سمت یک صنعتی قدیمی یعنی کشاورزی جهت دهی می کند. با این نقش آفرینی، می توان ظرفیت سرمایه گذاران جوان و ریسک پذیری که از صنایعی مانند کشاورزی فاصله دارند را برای توسعه این بخش از اقتصاد به کار گرفت.

کاربردهای مشابهی برای این فناوری تعریف شده است؟

نوری: با ظهور بلاکچین و توسعه توکن به عنوان یک ابزار، کاربردهایی برای ان در حوزه های مختلف تعریف شده است. ما نیز با این فناوری آشنا شدیم و تلاش کردیم آن را در جایی کاربردی کنیم. بررسی کردیم و متوجه شدیم که می تواند به حل مسئله تامین مالی کشاورزی کمک کند. ما از بررسی خود فناوری به کاربرد و مسئله رسیدیم. اینطور نبود که ابتدا کسب و کاری را ببینیم و بخواهیم مشابه آن را ایجاد کنیم.

برای شناسایی فعالیت های مستعد تامین مالی، چه گام هایی برداشته اید؟

خلیل پور: در ابتدا بازار گل و گیاه را بررسی کرده ایم و با تولیدکنندگان اصلی این حوزه که اکثرا در محدوده استان تهران مستقر هستند ارتباط گرفته ایم. از حدود هفت هزار گلخانه ای که با این موضوع در کشور داریم، ۶۰ درصد آن در تهران است و لذا این استان نقطه شروع بسیار خوبی است. با تامین کنندگان و بازارگاه های این حوزه تعامل جدی داریم و توافق هایی داشته ایم تا به محض تکمیل برنامه ها، فرآیند اجرایی تامین مالی از طریق فروش توکن را در این بخش شروع کنیم.

آیا اگریتال علاوه بر مسئله تامین مالی، مشکل دیگری را هم برطرف می کند؟

ادنانی: حذف واسطه های غیر مفید یکی از اهداف اگریتال است. اینکه ما به ازای محصولات کشاورزی توکن داشته باشیم، علاوه بر تسهیل سرمایه گذاری این اجازه را می دهد که بتوانیم با استفاده از توکن معاملات مربوط به آن محصول را در بسترهای پلتفرمی انجام دهیم که این امر از تعدد واسطه ها می کاهد. نتیجه اش این می شود که کشاورز سهم بیشتری از قیمت نهایی را به دست می آورد و هزمان مصرف کننده نیز می تواند محصول را با قیمت کمتری خریداری کند.

با چه چالش هایی مواجه هستید؟

ادنانی: شناخت و آگاهی مردم و کشاورزان یکی از چالش های جدی است. ما باید کاربردهایی از فناوری را برای کشاورزان توضیح دهیم و آن ها را توجیه کنیم که از آن استفاده کنند. این در حالی است که ممکن از بخشی از آن ها حتی توان استفاده از ابزارهای دیجیتال معمول مانند موبایل و شبکه های اجتماعی را نداشته باشند.

از نهادهای دولتی و حاکمیت چه انتظاری دارید؟

ادنانی: انتظار داریم که وزارت جهاد کشاورزی هم در نقش حامی چنین فعالیت هایی ورود کند. امکان تامین مالی تمام فعالیت های کشاورزی در چارچوب وزارتخانه وجود ندارد اما وزارتخانه می تواند به ارائه حمایت مالی به کسب و کارهایی که در این حوزه فعالیت دارند، به حل مشکلی که دایره وظایف خودش هم تعریف می شود، کمک کند.

وضعیت رگولاتوری در حوزه ای که فعالیت می کنید به چه صورت است؟

نوری: ما سعی کردیم موضوعی را انتحاب کنیم که کمترین چالش رگولاتوری را داشته باشد. آن بخشی از کار که رگولاتوری آن شکل گرفته را پیگیری کردیم و تلاش کرده ایم تا با مقررات تامین مالی جمعی (Crowdfunding) که رسمیت یافته و مجوزش توسط فرابورس ارائه می شود، پیش برویم.

نوری: ذات فناوری های نوظهور اینگونه است که به سبب پیامدهای مثبت و منفی که به همراه دارند، حاکمیت برای اینکه فضا شفاف تر شود و تصمیم درست تری بگیرد، به زمان نیاز دارد و این باعث می شود رگولاتوری نسبت به ورود فناوری تاخیر داشته باشد و تا خودش را برساند چالش هایی به وجود بیاید. امیدواریم در خصوص توکن ها قواعد رگولاتوری با سرعت و به شکل مناسبی ایجاد شود تا ایده پردازی، نوآوری و توسعه کسب و کار مبتنی برای این فناوری تسهیل شود. این فناوری بدون مرز است و می تواند به ما کمک کند تا منابع مالی را علاوه بر داخل از خارج هم تامین کنیم.