دلایل واهی؛ علت ندادن ویزا به استارتاپ های ایرانی!

پیشتر در مقاله ای به گرفتن پذیرش حضور سه استارتاپ ایرانی در نمایشگاه Agritechnica 2019 پرداخته بودیم. این نمایشگاه درحالی دو روز پیش کار خود را در هانوفر آلمان شروع کرد که از سه تیم ایرانی پذیرش شده برای این نمایشگاه، ویزای بنیان گذاران دو تیم رد شد و استارتاپ های انرژاین و بینج بار امکان حضور خود در نمایشگاه را از دست دادند. به این بهانه مصاحبه ای با خانم سمیه اکبری، بنیان گذار تیم انرژاین داشتیم و علت را جویا شدیم پس در ادامه با ما همراه باشید.

خود را معرفی بفرمایید و بفرمایید دستگاه شما چه کاری انجام می‌دهد؟

بنده سمیه اکبری بنیانگذار استارتاپ انرژاین و فارغ التحصیل از رشته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی در دو گرایش ساخت و تولید و سیالات و در مقطع کارشناسی ارشد در گرایش تبدیل انرژی هستم. نام این استارتاپ ترکیبی از انرژی و آینده است و با شعار انرژی آینده این استارتاپ را راه اندازی کردم که در محور محیط زیست و انرژی های تجدیدپذیر فعالیت دارد.

این دستگاه از زباله انرژی تولید می‌کند. شروع این ایده از ایده تبدیل انگور به سرکه توسط مادرم شکل گرفت و در نهایت به ایده ای تبدیل شد که از مواد فسادپذیر، انرژی تولید می‌کند.

مقاله پیشنهادی: ویزای استارتاپ

این دستگاه چطور زباله را به انرژی تبدیل می‌کند؟

این دستگاه زباله‌های غیرپلاستیکی، همچون پسماند مواد غذایی را دریافت می‌کند و خروجی گاز، برق، آب و کود می‌دهد. این دستگاه در ۳ فاز صنعتی، نیمه صنعتی و خانگی قابل تولید است و نوع خانگی آن ابعاد یک یخچال را دارد و تمام زباله‌های غیرپلاستیکی را می‌تواند به عنوان ورودی دریافت کند.

هزینه این محصول چقدر است؟ آیا هزینه آن برای مصارف خانگی مقرون به صرفه است؟

با توجه به پایین آمدن قیمت دلار در حال حاضر، قیمت تمام شده آن برای خریداران حدود ۱۶ الی ۱۸ میلیون تومان است و اگر مصرف کننده هر روز به دستگاه زباله بدهد در کمتر از دو سال هزینه خرید دستگاه برای خریدار باز می‌گردد. در حالت صنعتی نیز مدت زمان بازگشت هزینه اولیه بستگی به مقدار ورودی زباله دستگاه دارد.

ظرفیت دستگاه خانگی برای دریافت زباله چقدر است؟

ظرفیت دستگاه در حالت خانگی روزانه ۱۰ کیلوگرم زباله است (البته تا ۵۰ کیلوگرم نیز قابلیت بزرگ شدن دارد) که این مقدار زباله، ۴ مترمکعب گاز، ۲ کیلووات برق، ۲ و نیم لیتر آب و ۶ کیلوگرم کود می‌دهد و تمام این انرژی‌های به دست آمده در مصارف خانگی قابل استفاده هستند و حتی کسانی که گاز آن را نیاز نداشته باشند می‌توانند گاز را به برق تبدیل کنند.

انرژی‌های دستگاه انرژاین تبدیل پذیر هستند و مصرف کننده می‌تواند برق را به اداره توانیر شرکت برق بفروشد.

ظرفیت دستگاه در حالت صنعتی و نیمه صنعتی چقدر است؟

این دستگاه در حالت صنعتی و نیمه صنعتی ظرفیت بسیار بیشتری دارد. نیمه صنعتی برای مصارف هتل، رستوران، بیمارستان، پادگان، زندان و … است و صنعتی برای مصارف کشاورزی (مثلا در باغ، میوه‌های خراب، شاخ و برگ درختان و … ورودی دستگاه هستند)، کارخانه‌های صنایع تبدیلی و کارخانه‌های مواد غذایی که زباله‌های تر دارند. در این حالت ورودی زباله آن‌ها بالای یک تن در روز برآورد می‌شود.

آیا این دستگاه را ثبت اختراع کردید؟

بله در ایران ثبت اختراع شده است و همچنین پذیرش یو اس پتنت (US patent) را نیز گرفته است. یو اس پتنت سه مرحله دارد که شامل: accept، publish و grant است که دستگاه من در مرحله اول است که وارد سیستم شده است و تایید شده است. برای هزینه ثبت اختراع دستگاه، از صندوق پژوهشگران کمک مالی گرفته شد.

کمی بیشتر در رابطه با مدل کسب و کار خود برای ما توضیح دهید.

در حال حاضر ۵ دستگاه تولید و ۴ دستگاه فروخته شده است. مدل‌های درآمدی در حالت خانگی تنها فروش دستگاه است و گرفتن کود از منازل و فروش آن. در حالت صنعتی و نیمه صنعتی در بحث تولید انرژی نیز می‌توان با شرکت‌ها مشارکت داشت و گاز را به برق تبدیل کرد و به شرکت توانیر فروخت.

تیم انرژاین شامل چند نفر است؟

من طراحی کار را به تنهایی آغاز کردم ولی در ساخت آن از دوستانم کمک گرفتم ولی دخالتی در سهام نداشتند و به صورت مشارکتی با من همکاری داشتند. ولی در حال حاضر به دلیل گستردگی کار، در بخش ساخت و فروش تیمی شکل گرفته است.

آیا در حالت صنعتی فروش داشته اید؟

در ایران خیر اما در خارج از ایران در حال مذاکره هستیم.

آیا نمونه مشابه این دستگاه وجود دارد؟

نمونه مشابه آن در تبدیل گاز از زباله وجود داشته اما تجمیع تمام انرژی‌ها در یک دستگاه تا به حال وجود نداشته است.

چرا در ایران مشابه این محصول کار نشده است؟

در ایران به دلیل ارزان بودن انرژی کم تر به سمت این دستگاه می‌روند ولی از طرفی نیز یکی از بهترین منبع‌های درآمد این دستگاه صادرات است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که به دلیل هزینه بالای انرژی در کشورهای دیگر، این دستگاه در سایر کشورها جایگاه مناسب‌تری دارد.

آیا تاکنون جذب سرمایه داشته اید؟

صحبت‌هایی در راستای سرمایه گذاری هم در داخل و هم خارج از ایران داشتیم اما هیچ کدام در حال حاضر به توافق نرسیده است. تمام هزینه‌های تولید تا به این مرحله را خودم پرداخت کردم و فکر می‌کنم در استارتاپ های تولید محور، بهتر است با سرمایه شخصی کار پیش برود تا اختیار بنیانگذار محدود نشود.

آیا در شتاب دهنده و یا فضای کار اشتراکی استقرار داشتید؟

خیر. جایی که در حال حاضر در آن استقرار داریم زیرمجموعه دانشگاه صنعتی شریف (پارک علم و فناوری دانشگاه شریف) است که با طرح اختراع توانستم به آن ورود کنم؛ هرچند زمان زیادی در اینجا حضور ندارم و غالبا برای برگزاری جلسات و انعقاد قراردادها از این مکان استفاده می‌کنم.

لیست شتابدهنده ها

درباره نمایشگاه اگروتکنیکا آلمان و اتفاقات مربوط به آن برای ما توضیح دهید.

بنده به واسطه حضور در نمایشگاه الکامپ با استارتاپ های کشاورزی و دکتر مختاری مسئول استارتاپ های وزارت جهاد کشاورزی آشنا شدم. در این نمایشگاه طرح من جزو ۱۶ استارتاپ حاضر به پشتیبانی وزارت جهاد در نمایشگاه الکامپ بود که از بین آن ها ۳ استارتاپ برای شرکت در نمایشگاه اگریتکنیکا آلمان انتخاب شدند که یکی از آن ها استارتاپ انرژاین بود.

این سه استارتاپ از طرف یونیدو (سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) به طور رسمی به نمایشگاه دعوت شدند اما ویزای ۲ استارتاپ از این ۳ استارتاپ ریجکت شد که بنا به گفته خودشان به دلیل مشخص نبودن محل اقامت و قابل اثبات نبودن هزینه‌های اقامت بود؛ اما با توجه به تقبل کردن هزینه‌ها توسط یونیدو، اعتراض خود را برای ویزا ارسال کردیم که هنوز نتیجه آن دریافت نشده.

با دکتر مختاری نیز این مشکل را در میان گذاشتیم که قرار شد از طریق وزارت جهاد پیگیری کنند. آقای میخاییل اشمیت مسئول یونیدو نیز در آلمان پیگیری‌هایی داشتند اما به ایشان گفته شد که به علت جابجایی محل سفارت خانه، تا آخر هفته آینده امکان بررسی مجدد برای صدور ویزا وجود ندارد. در حال حاضر از بین ۳ استارتاپ تنها استارتاپ کشمون موفق به دریافت ویزا شده است و در هانوفر حضور دارد.

آیا ایده‌های دیگری نیز در سر دارید؟

بله. دو دستگاه دیگر نیز در راستای اختراعات بعدی ساخته ام که قرار بود یکی از آن ها را نیز به همراه این دستگاه به نمایشگاه ببرم که ثبت اختراع یکی از آن ها را انجام داده ام. این دستگاه از پلاستیک بنزین تولید می‌کند که نمونه کوچک آن را ساخته ام و ابعاد آن از دستگاه انرژاین کوچک تر است.

این دستگاه به ازای دریافت هر مقدار پلاستیک، ۴۵% آن را به بنزین تبدیل می‌کند و به جهت اینکه زباله‌های پلاستیکی راهی جز بازیافت ندارند، ایده بسیار خوبی می‌تواند باشد.

آیا تاکنون از رسانه ملی برای معرفی محصول از شما دعوت شده است؟

بله، در تلوزیون در برنامه حرف حساب و همچنین مسابقه میدون دعوت شدم اما در برنامه حرف حساب در راستای دریافت تسهیلات، ابتدا قرار به ارائه تسهیلات به طرح‌های نوآورانه بود اما نظر خود را برگرداندند و تسهیلات را به تاجر بزرگ کفش که نیازی به تسهیلات نداشت، ارائه کردند. اخیراً نیز از  طرف جایزه مصطفی (نشان عالی علم و فناوری برای دانشمندان جهان اسلام) از من دعوت به عمل آوردند.

دررابطه با تجربیات خود در حوزه ساخت برای ما توضیح دهید. آیا مسیری را پیمودید که اگر دوباره بر می‌گشتید، آن را طی نمی‌کردید؟

خوشبختانه من از تمام مراحلی که در این مسیر طی کردم مانند گذراندن دوره‌های رشد و توسعه فردی با رویکرد کسب و کار، دوره‌های دیجیتال مارکتینگ در راستای تبلیغات و … راضی بودم و اگر قرار به گذراندن دوباره این مسیر باشد، همه آن مراحل را دوباره طی می‌کنم.

آیا در شرایطی قرار گرفتید که از ادامه مسیر منصرف شوید؟

در شرایط سخت اصولاً این تصمیم به فکر صاحبان کسب و کار می‌رسد؛ اما کاملا گذرا بود و خوشبختانه مسیر را ادامه دادم.

سخن آخر؟

به جوانان پیشنهاد می‌کنم در زمینه ای که علاقه دارند، استارتاپی راه اندازی کنند تا منبع درآمدی داشته باشند و از این طریق بتوانند خلاقیت و نوآوری خود را حفظ کنند. به نظر من بهتر است انسان به جای تلاش برای رساندن دیگران به آرزوهایشان، برای رسیدن به آرزوهای خود تلاش کند!

در انتها شما را به دیدن کلیپ معرفی استارتاپ انرژاین که در نمایشگاه الکامپ نوسط رسانه اکوموتیو تهیه شده است دعوت می‌کنیم.