میزگرد مسئولیم به میزبانی شرکت زرین پال و همکاری اتاق بازرگانی تهران با حضور جمعی از بازیگران اکوسیستم کارآفرینی، اعضای اتاق بازرگانی و رسانه ها با موضوع پیامدهای قطعی اینترنت، فیشینگ، رمز دوم پویا و … در حال برگزاری است. در ادامه با گزارش نخستین جلسه از این سلسله میزگردها همراه باشید.
جلسه اول روز شنبه مورخ ۲۳ آذر ماه برگزار شد. در ابتدا رسول قربانی سردبیر رسانه راه پرداخت به عنوان مسئول نشست، محور جلسه اول را پیامدهای قطعی اینترنت بیان کرد و از حاضران در جلسه خواست تا از اوضاع و احوال کسب و کارها در روزهای قطعی اینترنت و تاثیراتی که این تصمیم بر کارشان گذاشته صحبت کنند.
داوطلبانه شروع به صحبت می‌کند. وی عنوان جلسه را برآمده از جستجوی نافرجام خود برای یافتن شخص یا نهادی که مسئولیت این اتفاق را به عهده بگیرد، بیان می‌کند و مهم‌ترین پیامد این اتفاق را تحلیل رفتن نیروی انسانی متخصص می‌داند. او اعتقادات گذشته خود مبنی بر امید به گذر از شرایط سخت را زیر سوال می‌برد و اعلام می‌کند بر اساس برآوردهای شرکت زرین پال در پی قطع اینترنت ۷۰ هزار از ۱۱۵ هزار کسب و کار با مشکل مواجه شده اند. وی تخمین می زند ۳۰۰ هزار کسب و کار کوچک ۳ یا ۴ نفره به سرعت در حال کوچک شدن است و تقریبا ۱ میلیون شغل به صورت مستقیم از این تصمیم آسیب دیده اند.
مدیر زرین پال در ادامه صحبت‌هایش این رخداد را محل نگرانی جدی دانسته و علیرغم امید به جبران خسارات مادی و معنوی فعالان اقتصادی، درخواست دارد تا فکری به حال این افراد بشود. وی تصریح می‌کند که روند اتفاقات به سمت و سوی تفکر وایت لیستی حرکت می کند. «در گذشته تفکر بلک لیستی وجود داشته است و سعی می‌کردیم که در بلک لیست قرار نگیریم اما امروز التماس میکنیم ما را در وایت لیست قرار دهید. یک وایت لیست دادستانی درست کرده و به اتحادیه نظام صنفی گفته نام کسب و کارهایی که میشناسی را به ما بدهید تا حساب آن ها را نبندیم، پلیس فتا و وزارت ارتباطات هم هر کدام وایت لیست جداگانه ای درست کرده اند. بانک مرکزی هم وایت لیست مخصوص خودش را دارد و اعلام کرده هیچ کس نمی‌تواند بالای ۱۰۰ میلیون تراکنش در روز داشته باشد مگر آن که بچه خوبی باشد!»
نفر بعدی عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی بود. او با اشاره به بیانیه انجمن صنفی، اعلام خسارات مادی را کافی نمی‌داند و خواستار ادامه بررسی پیامدهای این اتفاق است. وی ادامه می‌دهد کسب و کارهای بزرگی مانند اسنپ کمتر آسیب دیده اند چرا که هر روز بسیاری نیاز دارند تا برای جابجایی از سرویس‌های این شرکت استفاده کنند اما ناامیدی و رغبت پایین مردم پس از این اتفاق باعث شده تا کسب و کارهای کوچکتر مانند فروش کتاب و سایت‌های آموزشی هنوز ۲۰ درصد کاهش ورودی و ۵۰ درصد کاهش فروش را تجربه کنند.
دبیر انجمن صنفی در ادامه، خسارات کسب و کارها را محدود به منابع مادی نمی‌داند و با روایت بخشی از تجربه شخصی خود پیرامون شکل گیری موج مهاجرت نیروی انسانی، این وضعیت را ناامید کننده و این خسارات را غیر قابل جبران دانست.
نوبت به عطا خلیقی مدیر ارانیکو و اتاقک می‌رسد. وی در ابتدای صحبت‌هایش به مسئله ناامیدی کارآفرینان و مدیران بالادستی می‌پردازد. وی اعلام می‌کند «بسته به نوع کسب و کار هنوز ۱۰ تا ۳۰ درصد از ترافیک ورودی و درصد بیشتری از میزان فروش برنگشته است.» وی نبود مسئول مشخصی برای حل مشکلات کسب و کارها را معضل بعدی می‌داند و همدلی صرف وزیر ارتباطات را ناکافی می‌داند. خلیقی ناتوانی وزارت ارتباطات در حل مشکلات استارتاپ ها را از دلایل مهم ناامیدی کارآفرینان برشمرده است.
شخص بعدی که وارد بحث می‌شود ناصر غانم زاده مدیر عامل نیوُ و مدیر سابق فینووا است. او در شروع صحبت‌هایش ضمن صحه گذاشتن بر گفتارهای قبلی همکارانش، کاهش ۱۰ تا ۳۰ درصدی ترافیک ورودی را تاکید می‌کند. او ناامیدی را در گذشته بیشتر مختص به کارمندان می‌داند اما پس از این اتفاق این امر را در سطح کارآفرینان نیز مشاهده می‌کند.
وی تصریح می‌کند اتفاقات منتهی به سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ در خوش بینانه ترین حالت منجر به کاهش ۸۰ درصدی سرمایه گذاری در استارتاپ ها شده است و قطعی اینترنت این درصد را از این هم بیشتر کرده است. او سرمایه گذاری روی استارتاپ ها را ذاتا متحمل ریسک زیادی می‌داند که اگر عدم وجود اطمینان خاطر از اتصال مداوم اینترنت را نیز به آن اضافه کنیم، سرمایه گذاری در این بخش بیشتر به حماقت شباهت دارد. مدیر سابق فینووا ابعاد قطعی اینترنت را بسیار بیشتر از تخمین‌های موجود می‌داند و پیشبینی می‌کند نارضایتی ۱ میلیون نفری که از وجه شغلی آسیب دیده اند به لحاظ امنیتی ممکن است خطرساز شود.
غانم زاده اظهار می کند اگر اینترنت و کسب و کارهای وابسته به اینترنت از بین روند، اقتصاد کشور کوچکتر می‌شود و به صورت زنجیره وار بر روی سایر مشاغل و قدرت خرید مردم تاثیر گذار است و به ناراضی شدن سایر مردم هم می‌انجامد.
امید هاشمی، از اعضای اتاق بازرگانی تهران، در شروع بحث خودش خواستار توجه به بخش غیر استارتاپی اقتصاد است. او ضمن رد تخمین‌های ۲ الی ۳ هزار میلیاردی، عدد واقعی خسارات مستقیم بر بخش استارتاپی را ۱۲ هزار میلیارد اعلام می‌کند. وی در ادامه به نادیده گرفتن خسارات بخش غیر استارتاپی انتقاد کرده و آن را از وظایف اتاق بازرگانی می‌داند و از شکست توافقاتی به ارزش ۶۰ میلیون دلار به عنوان نمونه ای از خسارت‌ها و سیگنال‌های منفی قطعی اینترنت به سرمایه گذاران خارجی یاد می‌کند. هاشمی در ادامه به گزارش OECD پیرامون قطعی ۵ روزه اینترنت در کشور مصر اشاره می‌کند که در آن خسارت مالی مستقیم از قطعی اینترنت ۹۲ میلیون دلار گزارش شده است و به موجب این تصمیم رشد اقتصادی مصر تا ۱۰ سال آینده به میزان ۱.۲ درصد افت را تجربه کرده است. عضو کارگروه رصد فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، دغدغه اعضای این کارگروه را صرفا اشتغال ذکر می‌کند و تاکید دارد تا تمامی ابعاد این اتفاقات باید به گوش تصمیم گیرندگان حاکمیتی و دولتی برسد. او تصریح می‌کند که می‌توان با یک پژوهش میدانی خوب نشان داد چه میزان نارضایتی پس از این تصمیم افزایش یافته است و این کار می‌تواند در رویکرد آن‌ها تجدید نظر جاصل کند.
پوریا استرکی نفر بعدی این جمع است. وی با اظهار این که آمارهای موجود نشان می‌دهد اوج اعتراضات آبان ماه ۳۰ ساعت پس از قطع اینترنت رخ داده است فرضیه تاثیرگذاری اینترنت بر اغتشاشات را مورد سوال قرار می‌دهد. وی استدلال می‌کند که نه تنها با قطعی اینترنت نارضایتی ایجاد شده برطرف نخواهد شد بلکه از لحاظ امنیتی کسانی که از قطعی اینترنت آسیب دیده اند نیز به جمع ناراضیان اضافه خواهند شد.
وی تصریح می‌کند یکی از مشکلات جدی که اتفاقا بیشتر به فعالان IT مرتبط است توجه به رویه فناوری و عدم توجه به فلسفه فناوری است. وی ادامه می‌دهد به عنوان مثال عدم توجه به نرم افزار های open source و مسئله بی طرفی اینترنت مصداقی از نادیده انگاشتن آزادی‌های حوزه فناوری اطلاعات است که در ابتدای امر توسط فعالان همین حوزه اتفاق افتاده است و بنابراین نباید انتظار داشته باشیم تا سایرین به آزادی‌های این حوزه احترام بگذارند.
مصطفی نقی پورفر، مدیر اجرایی مرکز فناوری نوآوری فناپ خود را به عنوان شخصی که لطمه مادی و اعتباری زیادی خورده است معرفی می‌کند. او شش ماه تلاش خود را برای جذب سرمایه خارجی بر باد رفته اعلام می‌کند و در ادامه با طرح پرسش‌هایی که بیشتر به استفهام انکاری شبیه است تا تلاشی برای پیدا کردن پاسخ، سعی می‌کند تا ابعاد این قضیه را بیشتر نمایان کند. وی در پی پاسخی است برای این سوال که مرکز کارآفرینی چه خطری داشته که اینترنت آن قطع شده است؟ او در ادامه با طرح سوال‌هایش تلاش می‌کند تا نشان دهد مهاجرت نیروی انسانی و از بین رفتن اقتصاد برای مسئولین مربوطه اهمیت چندانی ندارد.
نقی پورفر تصریح می‌کند؛ مادامی که امنیت بر اقتصاد اولویت داشته باشد تمامی این مناظرات بی ارزش است. وی در ادامه قطعی اینترنت را اقدامی ضد امنیت دانسته و اظهار می‌کند این کار باعث می‌شود تا افرادی شغلشان را از دست بدهند و به جمع معترضان اضافه شوند. او ناامیدی را حال این روزهای خود وصف می‌کند و اظهار می‌کند «هرگونه قطعی اینترنت خیانت به کشور، جمهوری اسلامی و اسلام است.» وی تصریح می‌کند بزرگترین دشمن ایران یعنی «اسرائیل هیچ گاه نمی‌توانست به این خوبی به ما ضربه بزند.»
فرزین فردیس از اعضای اتاق بازرگانی نفر بعدی در این جمع است. او اعتقاد دارد به لحاظ رویکرد باید دو گروه افراد را از یکدیگر تفکیک کنیم. اول آن دسته افرادی که این پدیده را کاملا سطحی تحلیل می‌کنند و دوم آن دسته افرادی که فعال ICT به حساب می‌آیند و بسیار خوب می‌توانند از این حوزه کسب درآمد کنند. او ادامه می‌دهد «ما باید رویکرد متفاوتی در مواجه با این افراد داشته باشیم و علاوه بر تلاش برای جذب رای‌های خاکستری شورای عالی امنیت باید غرض ورزی دسته دوم افراد را هم عیان کنیم.»
وی بیان می‌کند ۲۵۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم از شبکه‌های مجازی روزانه درآمد کسب می‌کنند و زمانی که اینترنت قطع شود، این عده مستعد فحشا و اغتشاش شده و به سیل تهدیدهای امنیتی و نارضایتی‌های اجتماعی اضافه می‌شوند و این مسئله هم باید جزء نگرانی‌های امنیتی قرار بگیرد.
در پایان مصطفی امیری گفت: «زمانی شبکه ملی اطلاعات قوی خواهیم داشت که به چند کشور در داخل کشور خودمان سرویس دهیم و برای خودمان امنیت بخریم، هیچ تعریفی جز این از شبکه ملی اطلاعات را قبول ندارم.»
پس از گذشت ۱ ساعت از مهلت تعیین شده برای جلسه، بالاخره نشست به اتمام می‌رسد. این جلسه اولین روز از سلسله میزگردهای “مسئولیم” با حضور فعالان استارتاپی بود و نشست‌های بعدی در روزهای آینده برگزار خواهد شد. ما در اکوموتیو علاوه بر پوشش لحظه به لحظه این میزگرد جذاب در توئیتر، گزارش مفصل آن را در سایت خود منتشر خواهیم کرد. با ما همراه باشید…
در ادامه، صوت جلسه در دسترس است:
