یلدای کارآفرینان استارتاپی رویدادی است که هر سال به مناسبت شب یلدا و با حضور مدیران استارت آپ ها، صندوق‌های خطرپذیر، شتاب دهنده ها، فضاهای کار اشتراکی، فعالان استارت آپی، مدیران دولتی و حاکمیتی، مدیران اتحادیه‌ها، سرمایه گذاران سنتی و … برگزار می‌شود. امسال این رویداد در تاریخ ۲۷ آذر در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار شد.
ابتدا قرار بود که این گردهمایی در ورزشگاه ۱۲ هزار نفری آزادی برگزار شود اما تنها چند روز مانده به برگزاری رویداد، با استناد به دلایل امنیتی و شرایط کشور که ادعا شد نمیتوان آنها را بازگو کرد، تالار وزارت کشور به عنوان محل جدید برگزاری معرفی شد.
اولین بخش رویداد سخنرانی اکبر هاشمی، مدیر مسئول هفته نامه شنبه و مدیر اجرایی رویداد، بود. هاشمی در مهمترین بخش صحبت هایش توجه به دانش، فرهنگ و مدل کسب و کار استارتاپی را مهمترین راه نجات کشور معرفی کرد. در کنار صحبت‌هایی که بر اهمیت توجه به فضای استارتاپی تاکید داشت، هاشمی نکاتی را هم درباره شرایط برگزاری رویداد بیان کرد که موجب تعجب حاضران شد.
او از عدم وجود زمان استراحت حین این رویداد ۸ ساعته، خبر داد. این خبر در شرایطی اعلام شد که تعدادی از استارتاپ ها در فضایی خارج از سالن اصلی رویداد اقدام به برپایی غرفه کرده بودند تا در زمان های استراحت و فرصت شبکه سازی، خدمات خود را به حاضران معرفی کنند!. همچنین انتظار می‌رفت که صاحبان بلیت های VIP و VVIP که هزینه‌ی بیشتری برای تهیه بلیت انجام داده بودند نیز به جز حضور در صندلی های جلویی سالن برگزاری، امتیازات دیگری هم داشته باشند.
پس از صحبت های هاشمی، نوبت به ارائه بنیان گذاران استارتاپ ها رسید. در ابتدا هادی شجاری بنیانگذار آریامدتور بر روی صحنه آمد. او بر لزوم توجه به بازارهای جهانی و کسب درآمد ارزی تاکید کرد. شجاری به گردش مالی یک میلیون دلاری آریامدتور اشاره کرد و آن را حاصل تعامل با مشتریانی از ۶۵ کشور جهان عنوان کرد. خلیل طاهری هم‌بنیانگذار رادین دومین نفری بود که به ارائه استارتاپ خود پرداخت.
او به ساخت اولین دستگاه HSM بومی و اولین کیف پول سخت افزاری کشور توسط تیم رادین اشاره کرد. آخرین ارائه به سمیرا کوشکستانی بنیانگذار طنین پرداز پاسارگاد تعلق داشت. او به تولد سالانه دو هزار تا دو هزار و پانصد کودک ناشنوا در ایران اشاره کرد و از موفقیت طنین در کسب مجوزهای دستگاه بخش بیرونی حلزون شنوایی خبر داد.
در قسمت بعدی اکبر هاشمی گفتگویی رو در رو با نازنین دانشور بنیانگذار تخفیفان و آسیه حاتمی بنیانگذار ایران تلنت داشت. در این گفت و گو نازنین دانشور ادغام رسمی تخفیفان و نت برگ را اعلام کرد تا همین موضوع، بیشتر صحبت ها را به خود اختصاص دهد. دانشور در پاسخ به سوال اکبر هاشمی درباره طولانی شدن فرآیند ادغام به پیچیدگی‌های این فرآیند اشاره کرد و گفت بین کاربران تخفیفان و نت برگ ۹ درصد هم‌پوشانی وجود دارد که این نکته پتانسیل این ادغام را بالاتر می‌برد.
آسیه حاتمی که به نظر می‌رسد به منظور توسعه بازار کسب و کارش توجه خاصی به اکوسیستم استارتاپی دارد و حضورش در این فضا پررنگ شده است، در سخنان خود از همکاری هشت هزار شرکت با ایران تلنت گفت و آماری از کاریابی برای ۱۲ هزار نفر به طور سالیانه از طریق ایران تلنت ارائه داد.
بخش بعدی به سخنرانی میلاد منشی‌پور اختصاص داشت. منشی پور که سال گذشته نیز از سخنرانان یلدای کارآفرینان استارتاپی بود، سخنرانی خود را با این بحث آغاز کرد که شادی و معنادار بودن زندگی لزوما در یک راستا نیستند و انتخاب شرایط سخت ولی معنادار و تاثیرگذار می‌تواند یک انتخاب باشد. وی در پاسخ به سوالاتی مثل اینکه الان استارتاپ راه بیندازیم؟ در ایران بمانیم؟ استارتاپمان را رها کنیم؟
اینطور پاسخ داد که باید تصمیم بگیریم که می‌خواهیم بین بالانس شاد بودن و معنادار بودن، کدام را انتخاب کنیم. او تاثیرگذاری استارتاپ ها را دلیل گسترده شدن بحث پیرامون فضای استارتاپی دانست و گفت امروز فضایی شکل گرفته که باعث شده دولت حرف‌های ما را بشنود.
در بخش بعدی، محمودرضا هاشمی عضو هیات علمی دانشگاه تهران ارائه‌ای با عنوان “فرصت‌های نسل چهارم تجارت الکترونیکی برای استارتاپ های ایرانی” داشت. او به عقب ماندن ایران از موج تجارت الکترونیک پرداخت و گفت که ما موج اول تجارت الکترونیک را ۱۱ سال دیر شروع کردیم، موج دوم را با ۵ سال تاخیر و در موج سوم نیز سه سال از دیگران عقب بودیم.
موج چهارم تجارت الکترونیک نیز بازگشت به ریشه‌ها و همگرا شدن کانال‌های آنلاین و سنتی است. در ادامه نیز مجید دودهکی بنیان گذار ECM به ارائه گزارشی از سهم اینترنت از اقتصاد دیجیتال ایران پرداخت و فیلترینگ، قوانین، سرمایه انسانی، تحریم، بازار سنتی، شرایط اقتصادی و قطع اینترنت را چالش‌ها و ریسک‌های کسب و کارهای اینترنتی در ایران دانست.
پنل “اقتصاد دیجیتال و اقتصاد سنتی ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌های مشترک” با حضور محسن جلال‌پور، پدرام سلطانی، علی وحدت، حمید محمدی، حسام میرآرمندهی و با مدیریت شهرام شریف برگزار شد. قرار بود آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران در این پنل حضور داشته باشند اما به دلایلی که اعلام نشد، این افراد در رویداد حاضر نشدند.
در شروع پنل، حمید محمدی، هم بنیانگذار دیجی کالا، با مقایسه‌ی تجارت الکترونیک ایران و چین، اینطور جمع بندی کرد که کسب و کار های ایرانی به اندازه ظرفیت خود رشد نکرده اند. حسام میرآرمندهی، بنیانگذار کافه بازار، با اشاره به این نکته که کافه بازار و دیوار بیشتر از سه سال است در وضعیت سوددهی هستند از آمادگی این دو مجموعه برای ورود به تالار بورس خبر داد.
علی وحدت، مدیرعامل صندوق نوآوری و شکوفایی، به تشریح نقش این صندوق در تامین مالی کسب و کارها پرداخت. او از پرداخت ۲ هزار میلیارد تومان وام به شرکت های دانش‌بنیان توسط صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد. وحدت دیدگاهش در خصوص ورود دولت به امر سرمایه گذاری را اینطور تشریح کرد که ورود مستقیم دولت برای سرمایه گذاری، ورود مناسبی نیست و پول دولت فقط باید به عنوان مشوق بخش خصوصی برای ورود به حوزه سرمایه‌گذاری فعال شود.
محسن جلال‌پور که سابقا ریاست اتاق بازرگانی را برعهده داشته است، از بی برنامه بودن و تصمیم گیری های اشتباه در فضای اقتصادی کشور صحبت کرد و آثار آن را به اکوسیستم کارآفرینی تعمیم داد. جلال پور اینطور استدلال کرد که کسب و کارهای نوپا به دلیل جوان بودن در چنین شرایطی آسیب بیشتری را متحمل می‌شوند.
پدرام سلطانی، نایب رییس اتاق بازرگانی، تفاوت اقتصاد سنتی و دیجیتال را تشریح کرد و گفت که اقتصاد سنتی از نظر مدل کسب و کار از اقتصاد دیجیتال عقب مانده است و بهره‌وری اقتصاد دیجیتال برگ برنده استارتاپ ها است. از نظر او نگاه حاکمیت به بزرگ شدن بخش خصوصی یک نگاه محافظه‌کارانه است و استارتاپ ها باید تلاش کنند در یک فرآیند مسالمت‌آمیز این نگاه را تغییر دهند.
او در ادامه به استارتاپ ها توصیه کرد که وارد بازار بورس نشوند؛ سلطانی معتقد بود که با وجود تورم ۴۵ درصدی، بهترین روش جذب نقدینگی وام ۲۵ درصدی است و با شرایط فعلی اقتصاد کشور، ورود به بازار بورس به معنی ارزش پایین سهام است. او در انتها با اشاره به اینکه امید و خوش خیالی با هم فرق دارند، گفت امید یعنی فرصت‌هایی که ما پیش رویمان می‌بینیم.
متاسفانه در این روزها فرصت‌های امیدآوری پیش روی ما نیست و در این راستا ما باید از تهدیدها برای خودمان فرصت بسازیم. سلطانی اینطور جمع بندی کرد که باید پیشرفت فردای اقتصادمان را به حاکمیت تحمیل کنیم. 
پنل بعدی به مسیریاب های ایرانی اختصاص داشت. مدیریت این پنل بر عهده‌ی میلاد نوری بنیانگذار پونز بود. زویا نیک‌نام مدیر روابط عمومی بلد و حسین بخشایش مدیر استراتژی نشان، به نمایندگی از مسیریاب ها در این پنل حضور داشتند.
زویا نیک‌نام آماری مبنی بر ۳.۵ میلیون کاربر فعال در بلد ارائه داد و مسیریابی ترکیبی با حمل و نقل عمومی را به عنوان مزیت رقابتی بلد معرفی کرد. حسین بخشایش نیز به آمار ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری کاربران نشان اشاره کرد و تمایز نشان را در توجه به نیازهای بومی دانست. او اضافه شدن سرعت گیر ها به نشان را مثالی از این توجه دانست و گفت که با همکاری مردم در مدت کوتاهی ۲۰ هزار سرعت گیر به نقشه نشان اضافه شده است.
بعد از پنل مسیریاب ها، نوبت به ارائه‌ی رضا قربانی هم بنیانگذار راه پرداخت رسید. قربانی بلاکچین را به زبان ساده معرفی کرد و به بررسی نقش بلاکچین و رمزارزها در آینده اقتصاد پرداخت.
بخش بعدی رویداد پنل “بررسی دلایل شکست استارتاپ ها و ناکامی شتاب دهنده ها در ایران” بود. این پنل با حضور علی فیاض بخش مدیر استراتژی سرآوا، رضا زرنوخی مدیرعامل صندوق توسعه تکنولوژی ایران، حمیدرضا احمدی بنیانگذار ایوند، علیرضا اسکندری بنیانگذار بقچه، رضا کلانتری نژاد هم بنیانگذار هم آوا، محسن سیدین قائم مقام مدیرعامل شناسا و دکتر مهدی محمدی دبیر ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی با مدیریت اکبر هاشمی برگزار شد.
در این پنل رضا زرنوخی در پاسخ به این سوال که آیا شکست یک تابو است؟ گفت که در فضای سنتی خیلی رایج است که بگویند فلانی زمین خورد ولی با این حال پس از آن نیز همچنان حضورشان ادامه خواهد یافت؛ اما در اکوسیستم استارتاپی شکست‌خورده‌ها دیگر دیده نمی‌شوند.
مهدی محمدی نیز با اشاره به اینکه عمده استارتاپ های موفق ایران در شبکه‌های هم‌بند با محوریت دو شتاب دهنده شکل گرفته اند گفت تمرکز سرمایه و دانش باعث موفقیت استارتاپ های این دو شبکه شده است در حالی که ۳۲ شبکه دیگر هم داریم که هیچ اتصالی به این دو شبکه ندارند. وی افزود اکوسیستم دچار یک مکانیزم خودتکراری و شکست در استارتاپ ها، شتاب دهنده ها و حتی وی‌سی‌ها شده است و به شرطی تعداد شکست ها کاهش پیدا می‌کند که بیزینس مدل‌های تکراری را رها کنیم.
زرنوخی مدل کسب و کار مبهم، ترکیب و کیفیت تیم، کمبود دانش و توسعه کسب و کار، تحلیل ضعیف محیط کسب و کار، آزردگی خاطر تیم‌ها (سهام)و چالش استارتاپ موفق را از عوامل ضعف شتاب دهنده ها دانست.
رضا کلانتری نژاد که معتقد بود دامن زدن به توسعه شتاب دهنده ها به عنوان امری که «مساوات» و «عدالت» درونش جابجا شده اشتباه بوده است گفت که الان تعداد شتاب دهنده هایی که بدانند چه نقشی دارند خیلی کم است. علی فیاض بخش نیز در تکمیل این حرف به این نکته اشاره کرد که ما شتاب دهنده هایی که هم عناصر موفقیت را خودشان داشته باشند و هم بتوانند به موفقیت تیم‌ها کمک کنند در کشور کم داشتیم و این مساله سبب مشکلات زیادی تا به امروز بوده است.
در آخرین بخش این رویداد و در ساعات پایانی، مجید حسینی نژاد بنیانگذار علی بابا طی یک ارائه متفاوت مانند سال گذشته توجه مخاطبین حاضر در سالن را به خود جلب کرد. موضوع این ارائه راهبر بودن و عملکرد موثر راهبری بود و سعی داشت طی آن شرکت کنندگان به جای تلاش برای یادگیری ویژگی‌ها، سبک‌ها و مهارت‌های راهبران برجسته و سپس تقلا برای به خاطر سپردن و به کار بردن آنها در جای مناسب، به عنوان ابراز طبیعی برای دقایقی خودشان راهبر باشند و عملکرد موثر راهبری داشته باشند.
یلدای کارآفرینان استارتاپی در کنار متنی که مرور کردیم، پر از حاشیه بود. حاشیه‌هایی از جنس نارضایتی شرکت کنندگان نسبت به شیوه برگزاری و تغییراتی که در آن ایجاد شد. ما در اینجا قصد نداریم به این حواشی بپردازیم، فکر می‌کنیم که به اندازه‌ی کافی به حواشی پرداخته شده و صدای این نارضایتی‌ها هم به گوش تیم برگزاری رسیده است.
امید داریم که نقدهای مختلفی که نسبت به شیوه‌ی برگزاری رویداد بیان شده است اثرگذار باشد و در سال های آینده شاهد برگزاری باکیفیت این رویداد باشیم. اگر شما نیز از جمله شرکت کنندگان یلدای کارآفرینی بودید می‌توانید تجربه حضورتان را با ما در نظرات به اشتراک بگذارید.
