پروفسور محمد یونس در ۲۸ ژوئن سال ۱۹۴۰ چشم به جهان گشود. وی بنیانگذار و مدیر اجرایی Grameen Bank، پیشروی اعتبارات خُرد است. در این شیوه بانکداری، وام های کوچک برای فعالیت های درآمدزا، بدون وثیقه به اقشار ضعیف و کم درآمد، و عمدتاً زنان تعلق میگیرد تا آن ها را از فقر خارج کند.
پروفسور یونس، سومین فرزند از میان نه فرزند بود که در روستای باتوای چیتاگونگ به دنیا آمد. پدرش، حاجی محمد میا شاوداگار، جواهرفروش، بود و مادرش سوفیا خاتون نام داشت.
سال ۱۹۴۴ خانواده او به شهر چیتاگونگ نقل مکان کرد و محمد یونس در دبستان لامابازار تحصیل نمود. سپس، آزمون ورودی دانشکده چیتاگونگ را با موفقیت پشت سر گذاشت. وی در طول سال‌های تحصیل خود پیشاهنگ فعال بود و سال ۱۹۵۲ به غرب پاکستان و هند و سال ۱۹۵۵ به اروپا، آمریکا و کانادا و در ۱۹۵۹ به فیلیپین و ژاپن سفر کرد تا به جمبوری‌ها (مجمع پیشاهنگان) بپیوندد. او در سال ۱۹۵۷ در دپارتمان اقتصاد دانشگاه داکا ثبت نام کرده و مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۶۰ و کارشناسی ارشدش را در ۱۹۶۱ گرفت.
پس از فارغ التحصیلی، پروفسور یونس به دفتر اقتصاد دانشگاه داکا پیوست. سپس در سال ۱۹۶۱ به عنوان سخنران اقتصادی کالج چیتاگونگ منصوب شد. سال ۱۹۶۵، بورس Fullbright جهت تحصیل در آمریکا را دریافت نمود. سال ۱۹۶۹ دکترای خود را از دانشگاه واندربیلت آمریکا گرفت. محمد یونس از ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲، استادیار اقتصاد دانشگاه ایالتی میدل تنسی در مارفریسبورو، تنسی بود.
پروفسور یونس در جریان جنگ آزادسازی بنگلادش در ۱۹۷۱، کمیته شهروندی را در نشویل تنسی تأسیس و روزنامه‌ای به نام روزنامه بنگلادش منتشر کرد و مرکز اطلاعات بنگلادش را در واشنگتن دیسی با دیگر بنگلادشی‌های مقیم آمریکا به راه انداخت، تا حمایت لازم جهت آزادسازی شرق پاکستان را جلب نموده و در کنگره آمریکا لابی کند تا کمک نظامی به پاکستان را متوقف سازند.
پروفسور یونس، متأثر از تولد بنگلادش در ۱۹۷۱، سال ۱۹۷۲ به کشورش برگشت و پس از دوران کوتاهی در کمیسیون برنامه ریزی، به دانشکده اقتصاد دانشگاه چیتاگونگ پیوست. وی پس از مشاهده قحطی ۱۹۷۴، فعالانه در کاهش فقر مشارکت کرده و برنامه اقتصاد روستایی را به عنوان بخشی از برنامه دانشگاهی دانشکده پیشگفته به راه انداخت. سال ۱۹۷۶ پروفسور یونس در جریان دیدارهای خود با خانواده‌های بسیار فقیر در روستای جُبرا در نزدیکی دانشگاه چیتاگونگ، دریافت که وام‌های بسیار کوچک می‌تواند تفاوت فاحشی در زندگی فقرا ایجاد کند. زنان جبرا که وسایلی از جنس بامبو می‌ساختند، ناچار بودند وام‌های ربوی برای خرید بامبو گرفته و از سود کارشان به خاطر وام‌دهندگان بگذرند.
محمد یونس که از این واقعیت شوکه شده بود، ۲۷.۰۰۰ دلار از جیب خودش به ۴۲ نفر از روستاییان قرض داد تا به آنها کمک کند وام‌هایشان را به رباخواران پس داده و خلاص بشوند. وقتی که او به سراغ بانک‌های سنتی رفت تا به فقرا وام بدهند، دریافت که آنها علاقه‌ای به این کار ندارند چرا که فقرا در نظرشان فاقد اعتبار هستند.
پروفسور یونس به شدت باور داشت که اگر این شانس به فقرا داده شود آنها می‌توانند قرض خود را پس بدهند و این کمکشان خواهد کرد تا از فقر نجات پیدا کنند. پس از تلاش‌های بسیار وی بالاخره در دسامبر ۱۹۷۶ با معرفی خودش به عنوان ضامن، موفق به تأمین یک خط اعتباری از بانک جاناتا برای پروژه وام‌دهی‌اش به فقرای جُبرا شد. ۲ اکتبر ۱۹۸۳، این پروژه به یک بانک کاملاً نوپا به نام بانک Grameen تبدیل شد که مخصوص اعطای وام‌های کوچک به فقرا بود.
تا می ۲۰۰۸ بانک Grameen هفت و نیم میلیون وام‌گیرنده داشت که ۹۷ درصد آنها را زنان تشکیل می‌دادند. این بانک با داشتن ۲۵۱۵ شعبه، در ۸۲،۰۷۲ روستا خدمت‌رسانی کرده و بیش از ۹۷ درصد از روستاهای بنگلادش را پوشش میدهد. این بانک از زمان تأسیسش بیش از ۷ بیلیون دلار به فقرا وام داده و نرخ بازپرداخت آن نزدیک ۱۰۰ درصد بوده است. تمام پول بانک Grameen از محل سپرده‌گذاران تأمین میشود.
پروفسور یونس چند شرکت هم در بنگلادش تأسیس کرده تا به مسائل مختلفی در زمینه فقر و توسعه بپردازد. از جمله Grameen Phone (شرکت تلفن همراه)، Grameen Shakti (شرکت انرژی)، صندوق Grameen (شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر اجتماعی)، آموزش Grameen، کشاورزی Grameen، شیلات و دامداری Grameen، ارتقای کسب و کار Grameen، شرکت مواد غذایی Grameen Danone، و خدمات بهداشتی Grameen.
وی مؤسس Grameen Trust هم هست، که سیستم خرده اعتباری گرامین را در سراسر جهان توسعه میدهد. اکتبر ۲۰۰۶ محمد یونس جایزه صلح نوبل را همراه بانک گرامین بابت تلاش‌هایشان برای توسعه اقتصادی و اجتماعی دریافت کرد.
او چند جایزه دیگر هم گرفته است، ازجمله جایزه Ramon Magsaysay، جایزه غذای جهانی و جایزه صلح سیدنی. در خود بنگلادش هم جایزه رئیس جمهور (۱۹۷۸)، جایزه بانک مرکزی (۱۹۸۵)، و جایزه روز استقلال (۱۹۸۷)، را دریافت نموده که بالاترین جایزه ملی محسوب میشود. دولت بنگلادش یک تمبر بزرگداشت به افتخار جایزه نوبل او چاپ کرد. پروفسور یونس از طرف ژاک شیراک رئیس جمهور فرانسه، به عضویت هنگ افتخار نیز درآمد. ژانویه ۲۰۰۸، هوستون تگزاس، ۱۴ ژانویه را روز محمد یونس اعلام کرد. او یکی از اعضای بنیانگذار Global Elders به ریاست نلسون ماندلاست.
