به گفته گوگل، ۸۸ درصد از افرادی که در موبایل خود جستجوی محلی می‌کنند در هفته آینده به فروشگاه مرتبط با کیورد سرچ شده مراجعه می‌کنند؛ بنابراین اگر در فضای آنلاین بازاریابی و بازارسازی نکرده باشید، این ترافیک را از دست خواهید داد! بازاریابی اینترنتی یا دیجیتال مارکتینگ فرایند ترویج و فروش محصولات و خدمات در بستر دیجیتال است. کانال‌هایی مانند رسانه‌های اجتماعی، وبسایت، ایمیل و اپلیکیشن‌های موبایل ابزارهای متداول برای رسیدن به این هدف هستند.
در ادامه با نکات اولیه‌ای که باید از بازاریابی اینترنتی بدانید آشنا خواهید شد تا دید جامعی از این موضوع داشته باشید و بتوانید به مطالعه بیشتر در شاخه‌های مختلف بپردازید.
بازاریابی دیجیتال چیست؟
نوعی از بازاریابی که در آن از دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شود و بازاریاب‌ها می‌توانند از آن برای انتقال پیام‌های تبلیغاتی و سنجش تأثیر آن در سفر مشتری (Customer Journey) استفاده کنند؛ دیجیتال مارکتینگ نام دارد. در عمل، بازاریابی دیجیتال معمولاً به کمپین‌هایی اطلاق می‌شود که در رایانه، تلفن هوشمند، تبلت یا دستگاه‌های دیگر اجرا می‌شوند.
در بازاریابی سنتی از تبلیغات در مجلات، بیلبوردها و آگهی تلویزیون استفاده می‌شد. اما این مدل بازاریابی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله ویدئوی آنلاین، تبلیغات نمایشی، بازاریابی در موتورهای جستجو (سئو)، تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، درج پست در رسانه‌های اجتماعی، انتشار محتوای متنی و …
تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ به شما امکان می‌دهد از کانال‌های دیجیتال مختلف استفاده کنید تا با مشتریان فعلی و افراد علاقه‌مند به محصولات یا خدمات خود ارتباط برقرار کنید، برندسازی کنید و تجربه‌ای عالی برای مشتریان بسازید و مشتریان بالقوه جذب کنید.
به طور کلی می‌توان گفت در بازاریابی اینترنتی که بیشتر آن را با نام دیجیتال مارکتینگ می‌شناسیم، کمپین بازاریابی شامل فرایندهای دیجیتال است.
مقایسه بازاریابی درونگرا و دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی درونگرا گاها اشتباه گرفته می‌شوند. به همین دلیل لازم دیدیم در این بخش تفاوت‌های اساسی این دو را بیان کنیم. بازاریابی اینترنتی از ابزارهای مشابه بازاریابی درونگرا استفاده می‌کند (از جمله ایمیل و محتوای دیجیتال). در هر دو نوع بازاریابی تمرکز بر جلب توجه مخاطبان و تبدیل آنها به مشتری است. اما مسئله این است که از دو رویکرد متفاوت برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کنند.
دیجیتال مارکتینگ به این موضوع توجه می‌کند که چگونه باید از ابزارهای فردی یا کانال‌های دیجیتال استفاده کند تا مشتریان بالقوه را کانورت کنند. بازاریاب دیجیتالِ یک برند ممکن است از چندین پلتفرم استفاده کند یا تمام تلاش خود را روی یک پلتفرم متمرکز کند. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است در درجه اول محتوا را برای رسانه‌های اجتماعی و کمپین‌های بازاریابی ایمیلی انتخاب کند و راه‌های دیگر بازاریابی دیجیتال را نادیده بگیرد.
اما بازاریابی درونگرا یک مفهوم کل‌نگر است و ابتدا هدف را در نظر می‌گیرد، سپس به بررسی ابزارهای موجود می‌پردازد تا مشخص کند کدام یک به‌طور موثر به جذب مشتریان هدف کمک می‌کند و در کدام مرحله از قیف فروش باید استفاده شود.
انواع دیجیتال مارکتینگ
روش‌های زیادی برای رسیدن به اهداف تعریف شده برای یک دیجیتال مارکتر وجود دارد. با تاکید بر این که اهداف معین شده باید واجد شرایط SMART بودن باشند (توضیح در بخش‌های بعدی)؛ در ادامه به معرفی انواع بازاریابی اینترنتی می‌پردازیم.
۱. سئو
سئو فرایند مستمر بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو است و بخش مهمی از پلن بازاریابی دیجیتال را تشکیل می‌دهد. برای دستیابی به بالاترین رتبه ممکن در صفحه نتایج موتورهای سرچ (SERP) به تحقیق کلمه کلیدی و سنجش عوامل موثر در رتبه‌بندی موتورهای جستجو ( که مهم‌ترینشان گوگل است) نیاز است.
امروزه مهم‌ترین عناصری که باید در هنگام سئو کردن یک صفحه وبسایت در نظر گرفته شوند عبارتاند از:
- کیفیت محتوا
- سطح تعامل کاربر
- سازگاری با موبایل
- تعداد و کیفیت محتوا
- لینک‌های داخلی و بک لینک
علاوه بر موارد ذکر شده سئو فنی یا تکنیکال سئو نیز نقش مهمی در به نتیجه رسیدن سئوی سایت دارد. سئوی تکنیکال شامل مواردی مانند ساختار URL، زمان بارگذاری، سرعت سایت و لینک‌های شکسته است.
بهبود سئوی فنی می‌تواند به موتورهای جستجو کمک کند سایت شما را بهتر خزش (Crawl) کنند و به‌واسطه خلق تجربۀ کاربری بهتر رتبه‌های بالاتری به شما بدهند.
اغلب افراد اعتقاد دارند سئو یک علم نیست اما استفاده استراتژیک از عوامل موثر در بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو و غیرقابل پیش بینی بودن آنها، این مقوله را به یک هنر تبدیل کرده است.
۲. بازایابی محتوایی یا کانتنت مارکتینگ
همان طور که بیان شد، کیفیت محتوا از عوامل کلیدی رتبه گرفتن یک صفحه در گوگل است. از آنجایی که سئو کردن کلمات کلیدیِ مهم بیزینس یکی از بخش‌های اساسی بازاریابی اینترنتی است؛ پس بازاریابی محتوایی باید از پلن‌های پیشتاز مارکتینگ باشد.
البته سئو تنها هدف بازاریابی محتوایی نیست. در واقع سئو یکی از اهداف متعدد بازاریابی محتوایی است. بازاریابی محتوا یک استراتژی مبتنی بر تولید، توزیع و ترویج محتوای ارزش‌آفرین در راستای اهداف بیزینس است.
آمارهای جالب‌توجهی برای اثبات اهمیت بازاریابی محتوایی وجود دارد:
- ۸۴ درصد از مشتریان از انتظار دارند که شرکت‌ها محتواهای سرگرم‌کننده و مفیدی برایشان تولید کنند.
- ۶۲ درصد از شرکت‌هایی که حداقل ۵۰۰۰ کارمند دارند هر روز محتوا تولید می‌کنند.
- ۹۲ درصد از بازاریابان موفق محتوا را یک دارایی مهم تلقی می‌کنند.
برای خلق محتوای موثر که مرتبط و جذاب باشد، مهم است که پرسونای مخاطب خود را شناسایی کنید. سعی دارید با بازاریابی محتوایی به چه کسی خدمات ارائه دهید و توجهش را جلب کنید؟
وقتی درک بهتری از مخاطبان خود پیدا کنید، می‌توانید نوع محتوایی که تولید می‌کنید را طبق نیازهای او تعیین کنید. شما می‌توانید از فرمت‌های متنوعی از جمله فیلم‌ها، بلاگ پست، پادکست و اینفوگرافی استفاده کنید.
صرف نظر از اینکه چه نوع محتوایی تولید می‌کنید، هوشمندانه است از Best Practiceهای بازاریابی محتوا پیروی کنید تا در وقت و سرمایه خود صرفه‌جویی کنید و در زمان کوتاه‌تری به اهدافتان نزدیک شوید.
۳. بازاریابی شبکه‌های اجتماعی یا سوشال مدیا مارکتینگ
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی به معنای هدایت ترافیک به اکانت‌های برند در شبکه‌های اجتماعی و افزایش آگاهی از برند (Brand Awareness) است.
شما می‌توانید از بازاریابی رسانه‌های اجتماعی برای برجسته کردن برند، محصولات، خدمات، فرهنگ سازمانی و موارد دیگر استفاده کنید. با توجه به اینکه میلیاردها نفر وقت خود را صرف تعامل در پلتفرم‌های اجتماعی می‌کنند، این یک فرصت ارزشمند برای دیجیتال مارکتر است.
بازاریابی سوشال مدیا از محبوب‌ترین روش‌ها برای بازاریابان دیجیتال B2C است و استفاده از آن در حوزه B2B نیز در حال افزایش است. طبق گزارش موسسه بازاریابی محتوا، ۶۱ درصد از بازاریابان محتوای B2B استفاده از رسانه‌های اجتماعی را افزایش داده‌اند.
برای تدوین یک استراتژی بازاریابی موثر در شبکه‌های اجتماعی، پیروی از Best Practiceها بسیار مهم است. در ادامه چند نکته مهم بازاریابی اینترنتی شبکه‌های اجتماعی آورده شده است:
- محتوای باکیفیت و جذاب بسازید.
- به نظرات و سوالات به‌صورت حرفه‌ای پاسخ دهید.
- از برنامه زمان‌بندی ارسال در شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید.
- در زمان مناسب پست منتشر کنید.
- مدیر شبکه اجتماعی خود استخدام کنید.
- مخاطبان خود را بشناسید و بدانید که در کدام رسانه اجتماعی بیشتر فعال می‌کنند.
۴. بازاریابی پرداخت به ازای کلیک – PPC
بازاریابی پرداخت به ازای کلیک، PPC (Pay Per Click Marketing)، نوعی از بازاریابی اینترنتی است که در آن هر بار که شخصی روی تبلیغات دیجیتال شما کلیک کند، هزینه‌ای را پرداخت می‌کنید. بنابراین، به جای پرداخت مبلغ تعیین شده برای اجرای دائمی تبلیغات در بستر آنلاین، فقط برای تبلیغاتی که افراد با آنها تعامل دارند پول پرداخت می‌کنید.
۵. Affiliate Marketing یا همکاری در فروش
همکاری در فروش یا افیلیت مارکتینگ، یک تاکتیک در دیجیتال مارکتینگ است که به کسی اشخاص اجازه می‌دهد از طریق تبلیغ کسب‌وکار شما درآمد کسب کنند. هر بار فرد موفق به فروش کالا یا خدمات شما شود کمیسیون دریافت می‌کند.
۶. اینفلوئنسر مارکتینگ
مانند همکاری در فروش در این مدل از انواع بازاریابی اینترنتی نیز فرد دیگری در ازای کمک به شما برای تحقق اهدافتان منتفع می‌شود. با این تفاوت که این بار مسئله فروش مطرح نیست و اینفلوئنسر در اغلب موارد تنها باید محصولات یا خدمات شما را به دنبال‌کنندگان (فالوورها) معرفی کنند.
اینفلوئنسر مارکتینگ هم برای شرکت‌های B2B و هم برای B2C که می‌خواهند مخاطبان جدیدی پیدا کنند، به خوبی کار می‌کند.
ذکر نکته مهمی ضروری است، به یاد داشته باشید اینفلوئنسر نماینده برند شما است لذا در انتخاب آن دقت و وسواس داشته باشید. اینفلوئنسر اشتباه می‌تواند اعتماد مصرف‌کنندگان به کسب و کار شما را خدشه‌دار کند.
۷. اتوماسیون بازاریابی یا Marketing automation
در مارکتینگ اتومیشن از نرم‌افزار برای تقویت کمپین‌های بازاریابی اینترنتی، بهبود کارایی و ارتباط با مشتریان استفاده می‌شود. بنابراین دیجیتال مارکتر می‌تواند به جای مشغول شدن به فرآیندهای دست و پا گیر و وقت‌تلف‌کن، روی تدوین استراتژی بازاریابی اینترنتی تمرکز کند. این روند دارای مزایای زیر است:
- جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات کاربر
- طراحی کمپین‌های بازاریابی هدفمند
- ارسال پیام‌های بازاریابی دیجیتال در زمان مناسب برای مخاطبان مناسب ارسال
۸. بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ
مفهوم بازاریابی ایمیلی ساده است: یک پیام تبلیغاتی ارسال می‌کنید تا مشتری احتمالی شما روی آن کلیک کند! اما پیاده‌سازی این روند به ظاهر ساده پبچبدگی‌های زیادی دارد. توجه به نکات مهم زیر تا حد زیادی موفقیت شما را در بازاریابی اینترنتی تضمین می‌کند:
- محتوای عنوان و متن ایمیل‌ها را شخصی‌سازی کنید.
- قبل از ارسال ایمیل مخاطبان خود را تارگت کنید.
- ایمیل‌های دارای امضا ارسال کنید.
- حتما ایمیلتان گزینه لغو اشتراک باشد.
- از ایجاد مزاحمت برای مخاطبان اکیدا خودداری کنید.
۹. بازاریابی موبایلی یا موبایل مارکتینگ
بازاریابی موبایلی یک استراتژی بازاریابی دیجیتال است که باعث می‌شود با مخاطبان هدف خود از طریق تلفن‌های همراهشان ارتباط برقرار کنید. این ارتباط می‌تواند از طریق پیام‌های SMS، MMS، نوتیفیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی و موارد دیگر باشد. نکته مهم در این سبک از بازاریابی اینترنتی این است که محتوا برای دستگاه‌های تلفن همراه بهینه شده باشد.
مزایای بازاریابی اینترنتی
بازاریابی دیجیتال عمدتاً به این دلیل پرطرفدار شده که مخاطبان گسترده‌ای دارد و اغلب افراد در معرض آن قرار دارند. این روزها تعداد کسانی که وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند از کسانی که تلویزیون تماشا می‌کنند بیشتر است.
در ادامه با چند مورد از مزایای دیجیتال مارکتینگ آشنا خواهید شد:
- گستره جغرافیایی وسیع
- مقرون به صرفه بودن
- امکان شخصی‌سازی برای کاربران مختلف
- امکان ارزیابی دقیق داده‌ها
- سادگی برقراری ارتباط با مخاطبان
مقایسه بازاریابی اینترنتی B2B و B2C
استراتژی‌های بازاریابی دیجیتال برای شرکت‌های B2B (کسب و کار به کسب و کار) و B2C (کسب و کار به مصرف‌کننده) کارساز است؛ اما شیوه تدوین و اجرای آن تفاوت زیادی دارد. در این بخش نگاهی به استفاده از بازاریابی اینترنتی در استراتژی بازاریابی B2B و B2C خواهیم انداخت.
- مشتریان کسب و کارهای B2B فرآیندهای تصمیم‌گیری طولانی‌تری دارند و در نتیجه قیف فروش طولانی‌تری است. بنابراین استراتژی‌های ایجاد رابطۀ موثر برای این مشتریان بهتر عمل می‌کند. مشتریان کسب و کارهای B2C به پیام‌های کوتاه‌مدت پاسخ بهتری می‌دهند.
- تراکنش‌های B2B معمولاً مبتنی بر منطق و شواهد است و در کسب و کارهای B2C اغلب مبتنی بر احساس. لذا در این نوع بیزینس‌ها تمرکز بر ایجاد احساس خوب در مشتری است.
البته توجه به این نکته ضروری است که در هر قاعده‌ای استثنائاتی وجود دارد. یک بیزینس B2C که محصولی گران‌قیمت مانند ماشین یا کامپیوتر می‌فروشد ممکن است نیاز به تولید محتوای آموزنده و بلند مدت نیاز داشته باشد. بنابراین فارغ از نوع کسب و کار، استراتژی بازاریابی اینترنتی همیشه باید با توجه به ماهیت کسب و کار و داده‌های آن باشد.
تدوین استراتژی بازاریابی اینترنتی
برای بسیاری از مشاغل کوچک و بازاریابان دیجیتال مبتدی، شروع کار می‌تواند دشوار باشد. اما شما می‌توانید با کمک گرفتن از راهنمای زیر نقطه شروع خوبی برای تدوین استراتژی بازاریابی دیجیتال داشته باشید.
هدف‌گذاری SMART
مطمئنا اهداف زیادی وجود دارد که دوست دارید به آنها برسید اما باید اهدافتان را هوشمندانه انتخاب کنید. یکی از مشخصات مهم اهداف دیجیتال مارکتینگ اسمارت بودن آنها است. هدفی اسمارت است که ۵ ویژگی زیر را داشته باشد:
- مشخص باشد. (Specific)
- قابل اندازه گیری باشد. (Measurable)
- قابل دستیابی باشد. (Achievable)
- مرتبط باشد. ( (Relevant
- به‌موقع باشد. (Timely
مخاطب خود را مشخص کنید
قبل از شروع هر کمپین بازاریابی اینترنتی، بهتر است مخاطبان هدف خود را شناسایی کنید. مخاطبان هدف افرادی هستند که می‌خواهید کمپین شما بر اساس ویژگی‌های آنها (سن، جنسیت، میزان تحصیلات، شرایط مالی و رفتار خرید) باشد. شناخت مخاطب هدف می‌تواند به شما کمک کند تشخیص دهید از کدام کانال‌های بازاریابی دیجیتال و چگونه استفاده کنید.
انتخاب کانال‌های دیجیتال مارکتینگ
کانال‌های بازاریابی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها به نفع احسن استفاده کنید. این که از کدام کانال استفاده کنید اغلب به اهداف، مخاطبان و بودجه شما بستگی دارد.
اصلاح فرایند بازاریابی
داده‌های کمپین خود را تجزیه و تحلیل کنید تا مشخص کنید که چه کارهایی به‌خوبی انجام شده است و پس از پایان کمپین چه مواردی نیاز به بهبود دارند. این کار به شما کمک می‌کند در آینده کمپین‌های بهتری ایجاد کنید. با کمک نرم‌افزارهای آنلاین، می‌توانید این داده‌ها را در یک داشبورد به‌راحتی مشاهده و آنالیز کنید. تهیه گزارش‌های تحلیلی بازاریابی دیجیتال به شما کمک می‌کند کمپین‌های خود را به طور متمرکز ارزیابی کنید.
جمع‌بندی
اگر چه بازاریابی اینترنتی تنها راه موفقیت کسب و کار در قرن حاضر نیست و هنوز هم کسب و کارهای زیادی به‌صورت سنتی کار می‌کنند اما بر هیچ کس پوشیده نیست که چه فرصت‌هایی در بستر آنلاین وجود دارد. برای تسلط بر مباحث دیجیتال مارکتینگ پیشنهاد می‌کنیم مقالات بیشتری مطالعه کنید و دانش خود را درباره هر یک از عناوینی که به اختصار درموردش صحبت کردیم افزایش دهید.
اگر پرسشی دارید کافی است در بخش نظرات بنویسید تا پاسخ دهیم.
