تیوان ؛ فضای کار اشتراکی یا باشگاه کارآفرینی؟

باشگاه کارآفرینی تیوان که شاید در نظر بسیاری از افراد تنها یک فضای کار اشتراکی باشد، به نظر مسئولین این مجموعه، یک باشگاه کارآفرینی است و محدوده خدماتی که ارائه می دهد، بسیار بیشتر از یک فضای کار اشتراکی است. شاید مهمترین و ارزنده ترین این خدمات، بحث آموزش است که به صورت کاملا جدی برای اعضای این باشگاه فراهم است و سهم مهمی را در زمینه بالا بردن فرهنگ کارآفرینی ایفا می کند. در همین راستا با آقای محمدرضا سبحان، مدیرعامل این مجموعه هم کلام شدیم تا ما را با این مجموعه و خدماتی که عموم مردم می توانند از آن استفاده کنند، آشنا کنند.

 

خود را معرفی بفرمایید.

من محمدرضا سبحان فارغ التحصیل رشته مهندسی معماری هستم. در سال ۸۲ اولین کسب و کار خود را راه اندازی کردم که یک شبکه اجتماعی برای معمارها بود و با شکست مواجه شد. بعد از آن چند استارتاپ دیگر را راه اندازی کردم که آن ها هم به سرانجامی نرسیدند، در همین مدت در رشته تحصیلی خودم مشغول به فعالیت بودم و کم کم از فضای کارآفرینی فاصله گرفتم. در سال ۹۳ و همزمان با شکل گیری اکوسیستم استارتاپی و بعد از فارغ التحصیلی در رشته MBA استارتاپ جدیدی را با عنوان “کوبه” در حوزه تبلیغات راه اندازی کردم ولی پس از مدتی به سمت تسهیلگری برای استارتاپ ها سوق پیدا کردم.

تیوان چیست؟

تیوان یک باشگاه کارآفرینی است که هرکسی توانایی رشد در آن را دارد. ارائه فضای اشتراکی تنها یکی از خدمات این باشگاه است؛ چون عملا یک فضای کاراشتراکی موظف به برگزاری دوره آموزشی نیست.

آیا تعریف باشگاه در اکوسیستم خارجی نیز به این شکل است؟

باشگاه کارآفرینی تیوان در واقع الگوبرداری شده از hacker dojo است؛ دوجو به معنی باشگاه‌های رزمی است که در اینجا احتمالا تعریف باشگاه به منظور رزمی بودن فضا استفاده شده است ولی هدف ما از استفاده از این کلمه عام بودن آن است تا مفهوم “متعلق به همه بودن” را برسانیم.

ارائه سرویس تیوان از کی آغاز شده و چند تیم را تا به امروز پذیرفته است؟

اسفند ۹۵ اولین نفر وارد تیوان شد و تاکنون ۱۷۱ تیم طبق آخرین آمار وارد تیوان شده اند که تعدادی خارج شده اند و عده ای دیگر همچنان در این مجموعه در حال فعالیت هستند.

تاکنون چه بازخوردی از دوره های آموزشی برای نوجوانان گرفته اید؟

ما از آغاز کار، مسائل مختلف را در پروپوزال ابتدایی تیوان دیده بودیم تا با گذر زمان به اجرای آنها بپردازیم که یکی از آنها آموزش به نوجوانان است؛ زیرا ما معتقدیم علاوه بر حمایت از نسل جوان و برای انجام کارهای ریشه ای تر باید نسل جدید را آموزش دهیم تا از این طریق در آینده کسب و کارهای پایدارتری تشکیل شوند. دلیل این که بسیاری از کسب و کارهای نوپا با مشکل مواجه می شوند، نبود مهارت هایی است که نیازمند کسب آموزش در زمان مناسب بوده است؛ چرا که تغییر در افراد در سنین پایین امکان پذیرتر است.

چه کسانی از این ایده استقبال کرده اند؟

نوجوانان از این طرح استقبال خوبی داشته اند. علاوه بر این بزرگسالان نیز ما را تشویق کرده اند و تاکنون بازخوردهای خوبی از سراسر کشور برای اجرای این طرح گرفته ایم.

تیوان چه فعالیت های ویژه دیگری را آغاز کرده است؟

یکی از اهداف ما از همان ابتدا گسترش فضای کارآفرینی بوده و حدود یک سال است که در تلاشیم تا صنعت را به عنوان بازیگر جدید وارد فضای کارآفرینی کنیم؛ در این راستا با افراد مختلف در کسب و کارها مذاکره کرده ایم تا در حوزه کاری خود “نوآوری” داشته باشند. البته درحال حاضر در ابتدای راه هستیم و هنوز با استارتاپ ها به طور مستقیم ارتباطی برقرار نشده است و این پروسه ای است که مسیر آرامی را طی خواهد کرد.

به نظر شما امروز چالش های اصلی اکوسیستم چیست؟

اکوسیستم کارآفرینی در کشور ما اعم از استارتاپ ها، سرمایه گذاران و… همانند یک نوزاد است که در قدم اول باید این مسئله را بپذیریم و سرمنشا مشکلات را از چشم دیگران ندیده؛ بلکه به تجربه کردن و یادگیری بپردازیم.

مساله بعدی “پایدار کردن سیستم” است یعنی پذیرفتن اینکه این سیستم با حمایت دولت شکل گرفته ولی اگر بخواهیم همیشه منتظر این نوع حمایت بمانیم، این مسیر شکل پایداری به خود نخواهد گرفت؛ زیرا با کم و زیاد شدن سرمایه دولت، این فضا نیز تنزل و پیشرفت می‌کند.

در مرحله اول باید جامعه از این فضا حمایت کند و سپس به دنبال پایدار کردن اکوسیستم برویم؛ به عنوان مثال زمانی که صنعت وارد این فضا می‌شود در درجه اول باید نیاز خود را در اکوسیستم پیدا کند که در عین منفعت طلبی، به سیستم نیز منفعت برساند و تنها در صورت ایجاد این چرخه است که سیستم پایدار ایجاد می‌شود.

با توجه به گسترده شدن مدل‌های تقاضا محور چه بازخوردی از این مدل گرفته اید؟ و چه تعداد از استارتاپ های تیوان بر اساس این مدل انتخاب شدند؟

این مدل به عنوان یک جرقه اولیه خوب است ولی در ادامه نیازمند تعامل و همکاری بین مجموعه‌های اکوسیستم دارد. استارتاپ های زیادی در تیوان با این هدف وارد نشدند ولی استارتاپ های تقاضا محور همواره در تیوان وجود داشته اند؛ زیرا ارتباط بین صنعت و استارتاپ ها به طور مناسبی برقرار نیست و آن‌ها به اندازه کافی از نیازهای هم اطلاع ندارند و ما اتفاقا الان در شرایطی هستیم که تحریم ها با وجود تمام ممانعت هایی که برای کسب و کارها داشته است، شرایط را برای ایجاد استارتاپ های دانش بنیان مهیا کرده است و زمان آن است که صنایع مختلف به نوآوری روی بیاورند و این ارتباط سریع تر شکل بگیرد.

تیوان برای فرآیند تیم سازی چه تسهیلاتی ارائه می دهد؟

تیم سازی بزرگ ترین مشکل اکوسیستم است و ما نیز راه حل اساسی برای آن نداریم و با ارائه آموزش و ایجاد فضا امیدواریم که تعامل بین افراد در راستای تیم سازی درست شکل بگیرد.

در رابطه با “های وی” توضیح بفرمایید.

تیوان حدود یک سال است که فضایی را از پارک پردیس به عنوان شعبه پارک پردیس در تهران با نام “های وی” گرفته است. ما فعالیتی که در های وی داریم بیش از فعالیتمان در تیوان است؛ زیرا در های وی علاوه بر اجاره فضا به استارتاپ ها، امکان اختصاص فضا به وی سی ها، انجل ها، سرمایه گذاران و صنایع نیز وجود دارد که این کار منجر به تعامل بیشتر مجموعه های مختلف می‌شود.

و اما در مورد دمو دی؛ در تیوان از ابتدا دمو دی وجود داشته است؟

بله اولین دمو دی تیوان به بهانه سالگرد تیوان برگزار شد اما چون سالگرد تیوان در اسفند ماه بود و در این ماه مشغله‌های بسیاری وجود دارد؛ تصمیم گرفتیم که آن را در تابستان برگزار کنیم و امیدواریم که هر سال در غالب دمو دی یک گزارش سالانه به مخاطبین خود ارائه دهیم. پیش بینی می‌کنم که امسال مخاطبین زیادی از سرمایه‌گذارها گرفته تا شتاب دهنده ها و بخش‌های مختلف دولت و صنعت خواهیم داشت.

برنامه‌های ارائه شده در دمو دی امسال چه خواهد بود؟

ساختار دمو دی تیوان با دمو دی شتاب دهنده ها کمی متفاوت است؛ زیرا ما تعداد زیادی تیم داریم و لذا همه تیم ها نمی‌توانند روی صحنه خود را معرفی کنند و تنها تعدادی از آنها به معرفی خود می‌پردازند؛ به علاوه ما تیم‌های متفاوتی را در مراحل مختلف از جمله در مرحله ایده و یا مرحله بعد از این فاز داریم؛ به همین دلیل ابتدا نمایشگاهی برگزار می‌کنیم که در آن با استارتاپ ها می توان ارتباط داشت و از کسب و کارشان سوالاتی را پرسید.

نام چند تیم که در تیوان مستقر بوده و تاکنون جذب سرمایه داشته اند را بفرمایید.

ما تیم‌های موفق زیادی تاکنون داشتیم و به همین دلیل در رویداد کلیپی را در راستای معرفی این استارتاپ ها برای حضار ارائه دادیم.

یکی از این تیم ها تیم “آوایار” است که در ابتدا خانمی با یک ایده وارد شد و بعد از مدتی بدون جذب سرمایه به تیم و شرکتی مستقل تبدیل شد به طوری که دستگاه‌هایی را برای موزه ها ساختند که در تخت جمشید و کاخ گلستان نصب شده است. تیم دیگر “والکس” بستر خرید و فروش ارزهای رمزنگاری شده است که به تازگی جذب سرمایه کرده و به سه میلیارد خرید و فروش در روز رسیده اند.

تیم های کشمون، نولاتک، کافه گلدون، ودو و … از جمله تیم‌های خارج شده از تیوان هستند. البته تیم های زیاد دیگری نیز با ایده و تیمی قوی هم در تیوان حضور داشته اند که به دلایل مختلفی از جمله دیر تزریق شدن سرمایه با شکست مواجه شده اند که این مساله نیازمند توجه بیشتر ما به شناسایی سریع استعدادها است که تیوان بستر مناسبی برای رفع این مسئله است.